| Proje Ekibi |
Dr. Öğr. Üyesi Nigar ABBAK
Kafkas Üniversitesi, Türkiye Projedeki Rolü: Araştırmacı |
| Proje Türü | Diğer Kamu Kuruluşları (Yükseköğretim Kurumları Hariç) |
| Proje No | - |
| Proje Konusu | Alzheimer hastalığı (AH), beyinde amiloid-beta (Aβ) peptidlerin ve hiperfosforile tau proteininin birikimi ile karakterize, bilişsel fonksiyonların azaldığı ve demansın gözlendiği nörodejeneratif bir hastalıktır. Biyoaktif bir sfingolipid metaboliti olan sfingosin-1 fosfat (S1P), hücresel homeostazda önemli bir rol oynar. S1P, Multiple skleroz (MS)’de nöron hücresi koruyucu etkilerinden dolayı hücresel otofaji ve apopitoz gibi etkilerinin altında yatan moleküler mekanizmaların da araştırılmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalar, Aβ birikiminde S1P metabolizmasındaki bozuklukların katkısı olduğunu vurgulamaktadır. Sestrinler (Sesns) DNA hasarı, oksidatif stres ve hipoksi gibi hücrenin maruz kaldığı çevresel stresle transkripsiyonu artan son derece korunmuş proteinlerdir. Sesns ’lerin hücre koruyucu etkinliğinde, reaktif oksijen türlerini (ROT)’ni tutucu ve otofajiyi indükleyici aktivitelerden sorumlu olduğu gösterilmiştir. Lipid peroksidasyonu, hücrede yağ asitlerinin oksidasyonu sonucu membranlara doğrudan zarar verebilen ve nörotoksik özellikteki serbest radikallerin oluşmasıdır. Yapılan çalışmalar beyindeki lipid peroksidasyon metabolitlerinin, AH'nın değerlendirilmesinde yardımcı olabileceklerini ve muhtemel potansiyel terapotik hedef olduklarını göstermektedir. Otofaji, AH’nın patolojisini oluşturan Aβ gibi protein agregatlarının lizozomal yıkımla parçalanmasında yaşamsal öneme sahiptir. AH tedavisinde, bir yandan oksidatif hasarı önleyen, bir yandan hücre homestazını sağlayan diğer yandan da otofajik yolakları harekete geçiren farmakolojik süreçlerin önem kazandığı bir döneme girilmiştir. Literatürde, sestrin-2’ nin tüm bu koruyucu özellikleri taşıdığı bilinmesine rağmen Aβ nörotoksisitesi arasındaki potansiyel bağlantı henüz keşfedilememiştir. Ayrıca literatürde, S1P ve analoğu fingolimodun (FTY720) etkinliğinin sestrin-2 üzerinden gerçekleşip gerçekleşmediğine dair bir bilgiye rastlanmamıştır. Çalışmamızda, insan nöroblastoma (SH-SY5Y) hücre hatlarına Aβ eklenerek elde edilen AH modelinde S1P ve analoğu fingolimod etkisinin, sestrin-2 üzerinden olup olmadığını araştırma olanağı bulacağız. Çalışmamızda Aβ ile beraber S1P ve fingolimod uygulanmış/uygulanmamış, sestrin-2 susturulmamış/susturulmuş in vitro AH modelinde lipit peroksidasyon (MDA), sestrin-2 ve otofaji belirteçlerindeki (AMPK-mTOR ve LC3-I/II) değişikliklere ELISA, Western Blot (WB), İmmunositokimya (ICC) ve qPCR teknikleri kullanılarak bakılacaktır. Literatürde olmayan bu bilginin kazandırılması sadece Amerika’da sayısı 2019’da 5,8 milyona yaklaşan Alzheimer hastasının tedavisinde yeni ufukların açılmasına katkı sağlayacaktır. |
| Proje Durumu | Tamamlandı |
| Başlangıç Tarihi | 12-09-2019 |
| Bitiş Tarihi | 16-07-2024 |
