| Tez Türü | Doktora |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kafkas Üniversitesi |
| Enstitü | Sosyal Bilimler Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Tarih Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2015 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Ayhan YARDİMCİEL |
| Tez Danışmanı | YRD. DOÇ. DR. AKIN BİNGÖL |
| Türkçe Özet | Orta ve Son Tunç Çağı'nda Orta Aras Havzası isimli doktora tez çalışmasında ana konu olarak Aras Boyalıları Kültürü incelenmiştir. Aras Boyalıları Kültürü'nün öncesinde Erken Taranskafkasya Kültürü ve sonrasında Erken Demir Çağı Kültürü ile ayırımları ve ortak noktaları incelenen diğer konulardandır. Ayrıca kültürün keramik kültürü ve ölü gömme geleneği de değinilmiştir. 2014 yılında Yrd.Doç.Dr. Akın Bingöl başkanlığından gerçekleştirdiğimiz Kars ve Iğdır İl ve İlçeleri Yüzey Araştırmasının sonuçları ile Iğdır'dan satın alma yolu ile Kars Müzesi'ne kazandırılan 10 adet monokrom Orta Tunç Çağı Aras Boyalısı çalışmamız açısından oldukça faydalı sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte Kars-Erzurum ve Ahlat müzelerinde bulunan, monokrom ve polikrom Aras Boyalıları üzerinde envanter fotoğraf çekimi ve çizim çalışmaları yapılmıştır. Aras Boyalıları Kültürü'nün Orta ve Son Tunç Çağı keramik tipolojisi incelendiğinde Orta Tunç Çağı'ndan Son Tunç Çağı'na geçişin izleri belirgin olmakla birlikte bezeme ve figürlerde de bir sürekliliğin olduğu gözlere çarpmaktadır. Erken Transkafkasya Kültürü'nün izlerini taşınmakta olan siyah açkılı taraz baskı bezemeli keramikler Orta Tunç Çağı boyunca boyalılara paralel olarak kullanılmıştır. Son Tunç Çağı'nda ise boyalılardan ayrı olarak bu kez ağız kenarı bir ya da iki sıra yivli siyah veya kahve-kiremit astarlı çanak ve çömleklerin kullanıldığı görülmektedir. Yaşam şekli ve ekonomik modele ilişkin olarak yapılan tartışmalar ve elde edilen bulguların değerlendirilmesine göre kültür, Orta Aras Havzası olarak tanımladığımız; Kars, Iğdır, Kuzeybatı ve Batı Ermenistan, Kuzeybatı İran ve Nahçıvan bölgelerinde aynı anda hem yerleşik hem göçebe ve hem de yarıgöçebe bir hayat tarzı hüküm sürmüştür. Aras Boyalıları Kültürü, Orta Aras Havzası'nda göçebe, yerleşik ve yarıgöçebe toplulukların siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel işbirliği ile şekillenip gelişen bir kültür özelliği göstermektedir. |
| İlgilizce Özet | In this doctoral thesis (phD.) named Central Aras Basin in Middle and Late Bronze Age, the Culture of Aras Painted has been in vesti gated. Distinctions and common points of Culture of Aras Painted with first Early Transkafkasya Culture and later with the Early Iron Age Culture are other issues that have been examined. In addition, ceramics culture and burial traditions of the culture have also been mentioned. 10 monochromes bought from Igdir were brought to Kars Museum with there sults of Kars and Igdir Provincial and District Surface Researchconducted in 2014 with assistance of Assist. Prof. Doc. Akın Bingöl, present ed beneficial findings in terms of our Middle Bronze Age Aras painted were search. However, in ventory photo graphingand drawing were conducted on monochrome and polychrome Aras painted wares that are located in Kars-Erzurum and museums of Ahlat. Examining the Middle and Late Bronze Age ceramic stypology of Aras painted wares culture, it is in evidence that there is a continuum in the decoration and figures, and also the traces of the transition from the Late Bronze Age to the Middle Bronze Age are clear. Ceramics decorated with black burnished karaz printing that carries the traces of the Early Transcaucasian Culture were used in paralel with the painted wares during the Middle Bronze Age. In the Late Bronze Age, this time apart from painted Pottery who serimare grooved black in one ortworowsor brown-tile-lined Pottery are used. Based on the evaluation of finding sobtained through debates that were held regarding lifesty leand economic model, culturere igned settled, nomadand semi-nomad in there gions that we define as Central Aras Basin; Kars, Iğdır, North we stand Western Armenia, North western Iran and Nakhchivan. Aras Painted culture shows a culture characteristics that was shaped and developed with political, social, economic and cultural cooperation of settled, nomadand semi-nomad communities of Central Aras River Basin. |
