| Tez Türü | Doktora |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kafkas Üniversitesi |
| Enstitü | Sağlık Bilimleri Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Hemşirelik Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2021 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Ayşe Gül PARLAK |
| Tez Danışmanı | DOÇ. DR. ZÜMRÜT AKGÜN ŞAHİN |
| Türkçe Özet | Randomize kontrollü deneysel tasarım olarak yapılan bu araştırmada, kramp yakınması olan hemodiyaliz hastalarına uygulanan masajın; kramp sıklığı, kramp şiddeti ve uyku kalitesine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, Ağustos 2020 - Haziran 2021 tarihleri arasında Kars il merkezi ve ilçelerinde bulunan toplam 4 hemodiyaliz ünitesinde tedavi alan hastalarla yürütülmüştür. Araştırma örneklemini kramp yakınması bulunan 18 müdahale ve 18 kontrol olmak üzere toplam 36 hasta oluşturmuştur. Araştırmada müdahale grubuna 2 hafta boyunca haftada 3 seans olmak üzere toplam 6 seans intradiyalitik alt ekstremite masajı uygulanmıştır. Kontrol grubu hastalarına girişim uygulanmamış ve rutin bakım almışlardır. Araştırmada veriler, hasta tanıtım formu, kramp değerlendirme kısa anketi, `Görsel Analog Skala (VAS)`, Pittsburg Uyku Kalitesi Ölçeği`(PUKİ) ve hasta izlem formları kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney U, ki kare testi, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmada, müdahale grubundaki hastaların hemodiyaliz işlemi süresince ve iki diyaliz seansı arası evde deneyimledikleri krampın sıklığı ve şiddeti kontrol grubuna göre 2. haftanın sonunda anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur (p<0.05). Araştırmada PUKİ toplam puan ortalamasının müdahale grubunda masaj öncesi 9.00±3.79'dan masaj sonrası 5.94±2.184' e düştüğü (p<0.001), kontrol grubunda anlamlı bir değişiklik olmadığı ve masaj sonrası müdahale ile kontrol grubu arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p=0.001). İntradiyalitik alt ekstremite masajının hemodiyaliz hastalarında kramp sıklığı, kramp şiddetini azalttığı ve uyku kalitesini olumlu etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, hemşire, intradiyalitik masaj, kas krampları, uyku kalitesi |
| İlgilizce Özet | The aim of this randomized controlled experimental study was to determine the effect of the massage applied to hemodialysis patients with complaint of cramp on the cramp frequency, cramp severity, and sleep quality. The study was conducted with patients receiving treatment in a total of four hemodialysis units in the city center and districts of Kars between August 2020 and June 2021. The sample of the study comprised a total of 36 patients (18 patients in the intervention group and 18 patients in the control group) with complaint of cramp. In the study, intradialytic massage for lower extremity was applied to the intervention group in three sessions a week and a total of six sessions for two weeks. No intervention was applied to the control group patients and they received routine care. In the study, the data were collected using a patient information form, cramp assessment short survey, the `Visual Analog Scale (VAS)`, `Pittsburgh Sleep Quality Index` (PUKİ), and patient follow-up forms. Number, percentage, mean, standard deviation, independent groups t test, Mann Whitney U, chi-square test, and variance analysis for repeated measurements were used to evaluate the data. In the study, it was found that the frequency and severity of the cramp experienced by patients in the intervention group during the hemodialysis procedure and at home between two hemodialysis sessions were significantly lower at the end of the second week, compared to the control group (p<0.05). In the study, it was determined that the PSQI total mean score decreased in the intervention group from 9.00±3.79 before the massage to 5.94±2.184 after the massage (p<0.001), there was no significant change in the control group and the difference between the intervention and control groups was statistically significant after the massage (p=0.001). It was found that intradialytic massage for lower extremity decreased the cramp frequency and cramp severity and affected the sleep quality positively in hemodialysis patients. Key Words: Hemodialysis, intradialytic massage, muscle cramps, nurse, sleep quality, |
