| Türkçe Özet |
Amaç: Çalışmamız Kafkas Üniversitesi Hastanesi'nde yapılmıştır.Araştırmamızda aile hekimliği polikliniğimize başvurmuş olan 16 yaş ve üzerihastaların sağlık okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi ve sağlık okuryazarlığıüzerinde tesiri olan çeşitli etkenlerin tespit edilerek incelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem ve Metot: Çalışmamızın evrenini, Kafkas Üniversitesi Hastanesi AileHekimliği Polikliniğine 1.10.2021 – 31.12.2021 tarihleri arasında başvuran, gönüllü704 sayıda hasta oluşturmuştur. Katılımcılarımıza çalışma hakkında bilgi verildiktensonra; katılımcılardan yazılı ve sözlü olarak onam alınmıştır. Polikliniklerimizebaşvuran hastaların öncelikle rızaları alındıktan sonra yüz yüze görüşme yöntemi ileiki aşamalı anket kullanılarak veriler toplanılmıştır.Araştırmamızda kullandığımızanketin birinci aşamasında 22 sorudan oluşan sosyodemografik veri formukatılımcılara yöneltilmiştir. İkinci aşamada ise TSOY-32 ölçeği (Türkiye SağlıkOkuryazarlık Ölçeği) uygulanarak katılımcıların sağlık okuryazarlık seviyeleribelirlenmeye çalışılmıştır. Verilerin analizi ise IBM. SPSS. Statistics 26 yazılımıkullanılarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Çalışmamıza 704 kişi katılmıştır, katılımcılarımızdan % 61,8 'icinsiyetini kadın , % 38,2 'si ise erkek olarak belirtmiştir. Katılımcıların %67,6'sı 16-24 yaş aralığında , %14,8'i 25-34 yaş aralığında, %8'i 35-44 yaş aralığında, %4,5'i45-54 yaş aralığında, %4,5'i 55-64 yaş aralığında ve % 0,6'sı 65 ve üzeri yaş aralığındayer almıştır. Araştırmamızın katılımcılarının %2,8'inin okuryazar olmadığı, %4,5'ininilkokul, %5,1'inin ortaokul, %9,7'sinin lise %10,8'inin meslek yüksekokulu ve%67'sinin üniversite mezunu olduğu gözlenmiştir. %25,6'sının evli, %72,2'si bekarolduğu, %19,9'unun köy/kasabada, %19,3'ünün ilçede ve %60,8'i ilde yaşadığıizlenmiştir. Katılımcıların %33'ünün düşük gelirli, %65,9'unun normal gelirli,%1,1'inin yüksek gelire sahip olduğu, %70,5'inin çekirdek aile, %28'unun geniş ailetipine sahip olduğu, sigara kullananların oranının %19,3, alkol kullananların oranının%6,3 olduğu tespit edilmiştir. Kitap ve gazete okuma alışkanlığı olanların oranısırasıyla %64,2 ve %18,2 olarak gözlenmiştir. Bilgisayar kullananlar %59,7 oranındaiken internet erişimine sahip olanların oranı %93,8 olarak bulunmuştur. Katılımcılarıniçerisinde sağlık okuryazarlığı eğitimi alanlar %24,4 olarak tespit edilmiştir.Katılımcılarımızın TSOY-32 ölçek puanlarının ortalaması 20,73 olarak belirlenmiştir.Katılımcıların %66,5'inin sağlık okuryazarlık düzeyleri yetersiz , %13,6'sınınsorunlu-sınırlı SOY, %17'sinin yeterli SOY ve % 2,8'inin ise mükemmel SOYseviyesinde olduğu gözlenmiştir. Araştırmamıza katılan hastaların eğitimseviyelerinin düşük olmasının, evli olmalarının, kadın olmalarının, yaşlarının ileriolmasının, küçük yerleşim yerinde yaşamalarının, düşük gelir düzeyine sahip olmaları,geniş aile yapısında olmalarının, sigara ve alkol kullanmalarının, genel sağlıkdurumunun kötü olmasının, kitap ve gazete okuma alışkanlığının olmamasının,bilgisayar kullanmamalarının, sağlık okuryazarlığı eğitimi almamalarının ve interneterişimlerinin olmamasının sağlık okuryazarlık düzeylerini olumsuz yönde etkilediğitespit edilmiştir.Sonuç: Dünya genelinde olduğu gibi, Türkiye'de de sağlık okuryazarlıkdüzeylerinin düşüklüğü önemli bir problemdir. Sağlık okuryazarlığının düşük olması;hastaların ihtiyaç duydukları sağlık hizmetlerine ulaşmalarında, tanı ve tedavisüreçlerinde çeşitli güçlükler yaşamalarına sebep olurken, sağlık profesyonellerinin vesağlık sisteminin etkinliğini de azaltmaktadır. Bu problemlerin çözülmesi için sağlıkokuryazarlığını etkileyen tüm faktörler tespit edilmeli ve sağlık okuryazarlığıdüzeylerini artırmak için gelecekte yapılması planlanan çalışmalar tasarlanırken bufaktörler de göz önüne alınmalıdır. |
| İlgilizce Özet |
Objective: The aim of our study was to assess the health literacy levels ofpatients aged 16 and above who applied to the Family Medicine Polyclinic at KafkasUniversity Hospital, as well as to examine the factors influencing it.Material and Method: The population of our study consisted of 704 voluntarypatients who applied to the Family Medicine Clinic at Kafkas University Hospitalbetween October 1, 2021, and December 31, 2021. After providing information aboutthe study, written and verbal consent was obtained from the participants. Followingthe consent process, data were collected through face-to-face interviews using a twostage questionnaire. The first stage of the questionnaire consisted of a sociodemographic data form comprised of 22 questions which are later directed at theparticipants. In the second stage, the Turkish Health Literacy Scale (TSOY-32) wasadministered to determine the participants' health literacy levels. Data analysis wasperformed using IBM SPSS Statistics 26 (IBM SPSS, Turkey) software.Results: A total of 704 individuals participated in our study, with 61.8% beingfemale and 38.2% male. Among the participants, 67.6% were in the 16-24 age group,14.8% in the 25-34 age group, 8% in the 35-44 age group, 4.5% in the 45-54 age group,4.5% in the 55-64 age group, and 0.6% in the 65 and above age group. Regardingeducation level, 2.8% were illiterate, 4.5% completed primary school, 5.1% completedmiddle school, 9.7% completed high school, 10.8% had associate degrees, and 67%were university graduates. Among the participants, 25.6% were married, while 72.2%were single. In terms of residential area, 19.9% lived in rural areas, 19.3% in towns,and 60.8% in cities. Regarding income level, 33% had low income, 65.9% hadmoderate income, and 1.1% had high income. In terms of family structure, 70.5%belonged to nuclear families, while 28% belonged to extended families. Theprevalence of smoking among participants was 19.3%, while alcohol consumption wasreported by 6.3%. The rates of reading books and newspapers were 64.2% and 18.2%,respectively. In terms of computer usage, 59.7% reported using computers, and 93.8%had internet access. Among the participants, 24.4% had received health literacyeducation. The average TSOY-32 scale score of the participants was determined as20.73. It was observed that 66.5% of the participants had inadequate health literacylevels, 13.6% had problematic-limited levels, 17% had sufficient levels, and 2.8% hadexcellent levels. It was found that low educational level, being married, being female,advanced age, living in small settlements, having a low income level, belonging to anextended family structure, smoking and alcohol consumption, poor general healthstatus, lack of book and newspaper reading habits, not using computers, not receivinghealth literacy education, and lack of internet access negatively influenced healthliteracy levels among the participants.Conclusion: Low health literacy levels are a significant problem in Turkey, asthey are worldwide. The low health literacy levels hinder patients' access to thehealthcare services they need and create various difficulties in the diagnosis andtreatment processes. Additionally, it reduces the effectiveness of healthcareprofessionals and the healthcare system as a whole. To address these problems, it isessential to identify all factors that influence health literacy and consider these factorswhen designing future studies aimed at improving health literacy levels. |
