| Tez Türü | Yüksek Lisans |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kafkas Üniversitesi |
| Enstitü | Sosyal Bilimler Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2018 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Aykut Yaşar KOTANCI |
| Tez Danışmanı | YRD. DOÇ. ADEM BALKAYA |
| Türkçe Özet | Fıkralar gerek konularının çeşitliliği gerekse kullanım alanları bakımından geniş bir etki alanına sahip edebi ürünlerdir. Kaynak olarak hayatın kendisinden beslenen ürünler olduklarından günlük yaşamın hemen her a(la)nında karşımıza çıkabilecek işlevsel metinlerdir. İçlerinde barındırdıkları karşıt ve tezat durumlar ve kimi zaman beklenmedik sonuçlar ile dinleyicilerde gülme eylemi yaratan fıkralar, bu özellikleri ile edebiyatın gülen yüzü olmuşlardır.Fıkralar üretildikleri toplumlar hakkında hemen her alanda dinleyicileri ve okuyucuları bilgi sahibi ettikleri için ait oldukları bölgelerin kültürel kodlarını da içlerinde barındırırlar. Azerbaycan'ın Şeki bölgesi fıkraların hem yaratılma hem de yaşatılmaları bakımından kendine has koruyucu ve geliştirici özelliklere sahiptir. Bölgenin sözlü edebiyat numuleri bakımından zengin oluşu ve yazıya geçişle birlikte görülen mekanikleşmeden en az etkilenen yerlerden biri oluşu Şeki fıkra metinlerini incelenmeye değer kılmıştır. Çalışmada Şeki fıkraları incelenerek ilgili oldukları alanlar bakımından tasnif edilecektir. Fıkra metinler Azerbaycan Folklor Antologiyasının, Şeki folkloruna ayrılan dört cildinden alınmıştır. Öncelikle fıkra türü hakkında bilgi verildikten sonra Şeki bölgesinde fıkra oluşumuna yardımcı olan sosyal yapı ve Şekili fıkra tiplerine değinilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise Şeki fıkralarının konularına göre tasnif edilmiş ve numaralandırılmış tam metinleri ile metinlerde geçen ve pek çoğu yerel ifade vasıtaları olan kelimeler için hazırlanan sözlük yer almaktadır. Fıkraların sonunda yer alan numaralar, fıkranın tasnif edilmiş metinler içerisindeki sırasını göstermektedir. ANAHTAR KELİMELER: Fıkra, Güldürü, Şeki, Azerbaycan, Halk Edebiyatı, Folklor. |
| İlgilizce Özet | Anecdotes are literary products with a wide range of influence both in terms of the diversity of the subjects and their areas of use. Since they are the products, which are nourished by the source of life itself, they are functional texts that can come up almost in every moment and area of everyday life. Anecdotes, which create the action of laughing in listeners with the contradictory and contrasting situations they have in them, and the occasional unexpected consequences, have become the smiley face of literature with these features.Anecdotes also contain the cultural codes of the regions they belong to because they acknowledge listeners and readers about the communities, in which they were produced, almost in every area. The Sheki region of Azerbaijan has its own unique protective and developing characteristics both in terms of creating and sustaining them. It is worth studying the Sheki anecdote texts due to the fact that the region is rich in verbal literary examples and it is one of the places that is least affected by mechanization observed with the transition to writing. In the study, Sheki anecdotes will be classified according to the areas they are related to by being examined. The anecdote texts were taken from the four volumes, which were intended for Sheki folklore, of Azerbaijan Folklore Anthology. First of all, after having given information about the anecdote type, the social structure and Sheki anecdote types that help to form anecdote in Sheki region have been mentioned. In the last part of the work, there are full texts of Sheki anecdotes that are classified and numbered according to their subjects and the dictionary prepared for the words, which are mostly local expressions, that are in the texts. The numbers at the end of the anecdotes indicate the place of the anecdote within the classified texts. Keywords: Anecdote, Humor, Sheki, Azerbaijan, Folk Literature, Folklore. |
