img
Sağlığı Geliştirme Modeline Göre Verilen Eğitimin Premenstrual Semptomlar, Duygusal Yeme Davranışı ve Algılanan Strese Etkisi
Tez Türü Doktora
Ülke Türkiye
Kurum/Üniversite Kafkas Üniversitesi
Enstitü Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Anabilimdalı Hemşirelik Ana Bilim Dalı
Tez Onay Yılı 2024
Öğrenci Adı ve Soyadı Cansu Mine AYDIN
Tez Danışmanı PROF. DR. ÖZLEM KARABULUTLU
Türkçe Özet Bu araştırma, sağlığı geliştirme modeline göre verilen eğitimin premenstrual semptomlar, duygusal yeme davranışı ve algılanan strese etkisini araştırmak amacıyla ön test- son test randomize kontrollü deneysel tasarımda gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini Ekim 2023-Nisan 2024 tarihleri arasında Kafkas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören 2. ve 3. sınıf hemşirelik ile ebelik bölümü öğrencileri oluşturdu. Araştırmanın örneklemini müdahale grubu (n:42) ve kontrol grubu (n:44) olmak üzere toplam 86 öğrenci oluşturdu. Veriler `Kişisel Bilgi Formu`, `Premenstrual Dönemde Beslenme Alışkanlıkları`, `Premenstrual Sendrom Ölçeği (PMSÖ)`, `Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ-II)`, `Duygusal Yeme Ölçeği (DYÖ)` ve `Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ)` ile toplandı. Müdahale grubuna sağlığı geliştirme modeline göre eğitim verilmiş olup Phillips 66 tekniği kullanıldı. Araştırmanın ilk aşamasında müdahale ve kontrol grubuna ön test uygulandı. Müdahale grubuna verilen ilk eğitimden 4 hafta sonra 2. eğitim verildi. 12 hafta sonra ise müdahale ve kontrol grubuna son test uygulandı. Verilerin değerlendirilmesinde `Ki-Kare Testi, `Independent Sample t Testi` ve `Paired Sample t Testi` kullanıldı. Müdahale grubunun son testinde ön teste göre DYÖ ile PMSÖ alt boyutları ve toplam puan ortalamasının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı bulundu (p<0,05). Ayrıca müdahale grubunun son testinde ön teste göre SYBDÖ-II ve ASÖ puanında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık görülmedi (p>0,05). Müdahale grubuna uygulanan PMSÖ, DYÖ ile ASÖ son test puanında azalma ve SYBDÖ-II son test puanında ise artış saptandı. Sonuç olarak; sağlığı geliştirme modeli ile Phillips 66 tekniği kullanılarak verilen eğitimin premenstrual semptomları azalttığı, duygusal yemenin düzeyini azalttığı ve beslenme alışkanlıklarını olumlu yönde değiştirdiği görüldü.Anahtar sözcükler: Eğitim modeli, öğrenci, premenstrual sendrom, sağlıklı yaşam tarzı, stres
İlgilizce Özet This study was conducted in a pre-test-post-test randomized controlled experimental design to investigate the effects of education given according to the health promotion model on premenstrual symptoms, emotional eating behavior and perceived stress. The universe of the research consisted of 2nd and 3rd year nursing and midwifery students studying at Kafkas University Faculty of Health Sciences between October 2023 and April 2024. The sample of the study consisted of a total of 86 students, including the intervention group (n: 42) and the control group (n: 44). Data were collected with the `Personal Information Form`, `Eating Habits in the Premenstrual Period`, `Premenstrual Syndrome Scale (PMSS)`, `Healthy Lifestyle Behaviors Scale (HLBS-II)`, `Emotional Eating Scale (EES)` and `Perceived Stress Scale (PSS)`.The intervention group was trained according to the health promotion model and the Phillips 66 technique was used as a discussion technique. In the first stage of the study, a pre-test was applied to the intervention and control groups. The second training was given to the intervention group 4 weeks after the first training. The final test was applied to the intervention and control groups 12 weeks later. The `Chi-Square Test`, `Independent Sample t Test` and `Paired Sample t Test` were used in the evaluation of the data. In the post-test of the intervention group, it was found that the EES and PMSS sub-dimensions and total mean scores decreased statistically significantly compared to the pre-test (p<0.05). In addition, no statistically significant difference was observed in the HLBS-II and PSS scores of the intervention group compared to the pre-test of the post-test (p>0.05). A decrease was detected in the post-test score of the PMSS, EES and PSS applied to the intervention group and an increase was detected in the post-test score of the SYBDÖ-II. As a result; it was seen that the education given using the health promotion model and the Phillips 66 technique reduced premenstrual symptoms, reduced the level of emotional eating and changed eating habits positively.Key words: Educational model, student, premenstrual syndrome, healthy lifestyle, stress