img
Verilen bir eğitimle hipertansiyon hastalarının ilaç tedavisine uyum durumlarının değerlendirilmesi
Tez Türü Yüksek Lisans
Ülke Türkiye
Kurum/Üniversite Kafkas Üniversitesi
Enstitü Fen Bilimleri Enstitüsü
Anabilimdalı İlköğretim Ana Bilim Dalı
Tez Onay Yılı 2015
Öğrenci Adı ve Soyadı Duygu AKÇA
Tez Danışmanı YRD. DOÇ. DR. SEVDA ELİŞ YILDIZ
Türkçe Özet Kardiyovasküler sistem sorunları tüm dünyada büyük oranda morbidite ve mortaliteye neden olan hastalıklardır. Yapılan bu çalışmada hipertansiyon hastalarına verilecek bir eğitimin ilaç tedavisine uyumun etkisi incelenmek amaçlandı. Yarı deneysel olarak planlanan bu çalışma Mart 2014-Mart 2015 tarihleri arasında tamamlanmıştır. Çalışmayı bir Aile Sağlık Merkezine başvuran ve kayıtlı hipertansiyon hastaları oluşturmaktadır.Verilerin toplanmasında hastaların sosyo demografik özellikleri ve hastalıkları hakkında genel bilgileri içeren tanımlayıcı soru formu ve Morisky' nin ilaç uyum ölçeği (MMAS -8-Madde) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ölçekten alınan ön test son test puanları kan basıncı ölçüm sonuçları t-testi ile değerlendirilmiştir , yapılan gruplamalarda grup içi karşılaştırma Wilcoxon iki Eş Arasındaki Farkın Önemlilik Testi, gruplararası karşılaştırma ise ikili gruplarda Mann Whitney U, üçlü gruplarda Kruskal-Wallis Testi ile değerlendirilmiştir.Araştırmaya alınan hastaların %78.6'sı kadın, yaş ortalaması 60.22±11.65(33-82), %25.7'si eğitim almamış, %82.9'u evli, %74.3'ü ev hanımı, %55.7'sinin geliri giderine eşit, %58.6'sı çekirdek ailede yaşıyordu ve %88.6'sı sigara (günde ortalama 19.16±12.01(5-40)) kullanmaktaydı. Hipertansiyon hastalarının Morisky ilaç tedavisine uyum ölçeğine göre eğitim öncesi ve eğitim sonrası ilaç tedavisine uyumları değerlendirildiğinde eğitim öncesi %35.7'sinin ilaç tedavisine düşük derecede, %64.3'ünün orta derecede uyum gösterdiği saptandı. Eğitim sonrası düşük derecede uyumun %10.0'a orta derecede uyumun %32.9'a düştüğü yüksek derecede uyumun yarıdan fazla (%57.1) arttığı tespit edilmiştir, Ayrıca yapılan istatistiksel analizde ise Morisky ilaç tedavisine uyum ölçeği eğitim öncesi puan ortalaması (5.22±1.30) ile eğitim sonrası puan ortalaması (7.17±1.21) arasında önemli derecece de artış olduğu ve aradaki farkın istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı olduğu saptandı (p<0.001). Yapılan bu çalışmada hipertansiyon hastalarına verilen planlı eğitimin hastaların ilaç tedavisine uyumunda etkili olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Hipertansiyon, Sağlık Eğitimi, İlaç uyumu
İlgilizce Özet Cardiovascular system problems are disorders causing a considerable rate of morbidity and mortality worldwide. The purpose of this study was to examine the effect of adherence to medication in patients with hypertension through a training program to be provided to them. This study designed as quasi-experimental was completed between March 2014 and March 2015. The study included patients with hypertension who applied to and were registered in a family health center.A descriptive questionnaire involving the socio-demographic characteristics of patients and general information about their diseases, and Morisky Medication Adherence scale (MMAS -8-Items) were used to collect the data. In assessment of the data, the pretest-posttest scores obtained from the scale and the results of blood pressure measurements were evaluated by using the t-test. In groupings; the intragroup comparison was evaluated by using Wilcoxon Significance Test for the Difference between Two Pairs, and the intergroup comparison was evaluated by using Mann Whitney U test in paired groups and Kruskal-Wallis Test in triple groups.The patients included in the study had an age average of 60.22±11.65 (33-82), 78.6% were female, 25.7% illiterate, 82.9% married, 74.3% housewives, 55.7% had an equal income and expense, 58.6% lived in a nuclear family, and 88.6% smoked (approximately 19.16±12.01 a day (5-40).Evaluating the adherence to medication in patients with hypertension before and after the training according to Morisky Medication Adherence scale; it was determined that 35.7% showed the lower adherence to medication, and 64.3% showed the moderate adherence before the training. It was found out that the lower adherence decreased to 10.0% and the moderate adherence decreased to 32.9% after the training; whereas, the higher adherence increased in more than half (57.1%). Additionally, the statistical analysis revealed that there was a considerable increase between mean score (5.22±1.30) of Morisky Medication Adherence scale before the training and its mean score (7.17±1.21) after the training and the difference between them was statistically significant at advanced level (p<0.001). In this study it was determined that the planned training provided to patients with hypertension was effective on their adherence to medication.Keywords: Hypertension, Health Training, Medication Adherence