img
Kars'taki somut olmayan kültürel miras değerlerinin sürdürülebilirliği için kültür turist tipolojisi ve turistik ürün bağlamında bir değerlendirme
Tez Türü Doktora
Ülke Türkiye
Kurum/Üniversite Kafkas Üniversitesi
Enstitü Sosyal Bilimler Enstitüsü
Anabilimdalı İşletme Ana Bilim Dalı
Tez Onay Yılı 2022
Öğrenci Adı ve Soyadı Kübra ÇELİK
Tez Danışmanı DOÇ. DR. LEVENT GELİBOLU
Türkçe Özet Kültür turizmi, alternatif turizm türleri içerisinde yer alan ve her geçen gün önem kazanan bir turizm çeşididir. Kültür turizminin en önemli kaynaklarından birisi de kültürel miras değerleridir. Zengin kültürel miras değerlerine sahip destinasyonların önemli bir turizm potansiyeline sahip olduğu açıktır. Genel olarak bakıldığında kültürel mirastan somut kültürel unsurlar anlaşılmaktadır. Kültürün somut unsurları olduğu gibi somut olmayan unsurları da vardır ve bu unsurlar turizm faaliyetleri açısından giderek önem kazanmaktadır. Son yıllarda yapılan akademik çalışmalar turistik ürün olarak somut olmayan kültürel mirasın önemli bir destinasyon çekim unsuru olduğunu göstermektedir. Bundan dolayı bir destinasyon çekim unsuru ve turistik ürün olarak somut olmayan kültürel miras değerlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması kültür turizmi açısından önemlidir. Turizm potansiyeline sahip önemli destinasyonlardan birisi olan Kars ili, bünyesinde birçok somut olmayan kültürel miras değerini barındırmaktadır. Bu tezin amacı, Kars'ın sahip olduğu ve yerli turistler için önemli olan somut olmayan kültürel miras değerlerini ortaya çıkarmak ve bu değerlerin sürdürülebilirliğinde karşılaşılan sorunları ve ihtiyaçları belirleyerek çözüm önerileri sunabilmektir. Bu amaçla çalışmada karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. İlk olarak Kars'ı ziyaret eden 420 yerli turiste anket uygulaması yapılmıştır. Bu araştırma sonucunda Kars'ı ziyaret etmiş turistlerin önemli bir kısmının amaca yönelik kültür turist tipolojisi grubunda yer aldığı tespit edilmiştir. Daha sonra bu turistler için Kars'ı bir destinasyon olarak seçmelerinde hangi somut olmayan kültürel miras değerlerinin önemli olduğu belirlenmiştir. Kars mutfağı, kutsal mekanlar, halk oyunları ve halk müziği destinasyon seçiminde en önemli somut olmayan kültürel miras değerleri olarak tespit edilmiştir. Çalışmanın nitel araştırma kısmında, destinasyon çekim unsuru olarak ön plana çıkan bu dört miras değerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması bağlamında yereldeki 8 paydaş ve bu değerleri icra eden 8 icracı ile görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmeler sonucunda, Kars mutfağının sürdürülebilirliği için envanter çalışması yapılarak gizli reçetelerin gün yüzüne çıkarılmasıyla orijinalliğin korunması elde edilen bulgulardandır. Kutsal mekanlar açısından etkinliklerin düzenlenmesi ve farklı inanç merkezlerinin ibadete açılması önemli bulgular arasında yer almaktadır. Halk oyunları ve halk müziğinin sürdürülebilir olmasında ise kamu desteği (icracıların sigortalanması ve maaşa bağlanması gibi) ile icracılara katma değer sağlanması, ortak bulgular arasında yer almaktadır.
İlgilizce Özet Cultural tourism is a type of tourism that is among the alternative types of tourism and is gaining importance every day. One of the most important sources of cultural tourism is cultural heritage values. It is clear that destinations with rich cultural heritage values have a significant tourism potential. In general, tangible cultural elements are understood from cultural heritage. As there are tangible elements of culture, there are also intangible elements and these elements are gaining importance in terms of tourism activities. Academic studies in recent years show that intangible cultural heritage as a touristic product is an important destination attraction. Therefore, it is important for cultural tourism to ensure the sustainability of intangible cultural heritage values as a destination attraction and touristic product. Kars province, which is one of the important destinations with tourism potential, hosts many intangible cultural heritage values. This thesis aims to reveal the intangible cultural heritage values that Kars has and are important for domestic tourists and to offer solutions by identifying the problems and needs to be encountered in the sustainability of these values. For this purpose, mixed research method was used in the study. First of all, a questionnaire was applied to 420 domestic tourists who visited Kars. As a result of this research, it was determined that a significant part of tourists who visited Kars were in the group of purpose-oriented cultural tourist typology. Then, it was determined which intangible cultural heritage values were important for these tourists to choose Kars as a destination. Kars cuisine, holy places, folk dances and folk music were identified as the most important intangible cultural heritage values in destination selection. In the qualitative research part of the study, interviews were conducted with 8 local stakeholders and 8 performers who practice these values to ensure the sustainability of these four heritage values that come to the forefront as destination attraction elements. As a result of these interviews, it was found that the originality is preserved by revealing the secret recipes by making an inventory study for the sustainability of Kars cuisine. Organizing events in terms of holy places and opening different faith centers to worship are among the important findings. In the sustainability of folk dances and folk music, public support (such as insurance and salaries for the performers) and providing added value to the performers are among the common findings.