img
Yeminli mali müşavirler tarafından yapılan vergi ve muhasebe denetimlerindeki kontrol ve tespitlerin değerlendirilmesi
Tez Türü Yüksek Lisans
Ülke Türkiye
Kurum/Üniversite Kafkas Üniversitesi
Enstitü Sosyal Bilimler Enstitüsü
Anabilimdalı İşletme Ana Bilim Dalı
Tez Onay Yılı 2019
Öğrenci Adı ve Soyadı Selçuk TAZEGÜL
Tez Danışmanı DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN KARABAYIR
Türkçe Özet Vergilerin kamu harcamalarının finansmanı ve gelir adaletini sağlama gibi önemli işlevleri bulunmakta ve dolayısıyla devletin vergi gelirini güvence altına alması olmazsa olmaz bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır. Devletin bunun için kullandığı en etkin yöntemlerden biri olan denetimler vasıtasıyla, işletmelerin yapmış oldukları ticari işlemler incelenmekte, bu sayede muhtemel hata ve hilelerin büyük ölçüde önüne geçilebilmekte ve hatalı veya hileli işlemlerin tespiti sağlanmaktadır. Ancak kamu kurumları, denetim görevinin yerine getirilmesinde tamamıyla yeterli olamamaktadır. Bunun yanı sıra, kamu kurumları tarafından yapılan denetimlerde; denetime tabi işletmelere danışmanlık yapılması, işletmelerin yapabilecekleri olası hataların yapılmadan önce tespit edilmesi, eğer hata söz konusu ise düzeltilmesi yönünde bilgi verilmesi gibi durumlar genel olarak söz konusu değildir.Bu durumun önüne geçmek ve bu alandaki boşluğu doldurmak amacıyla, kamu kurumları dışındaki kurumlar tarafından yapılacak denetimlere ihtiyaç ortaya çıkmaktadır. Türkiye'de bu işlevin yerine getirilmesi için oluşturulan en önemli mekanizmalardan biri yeminli mali müşavirlik müessesesidir. Yeminli Mali Müşavirlerin (YMM) tasdik ya da başka amaçlarla yaptıkları vergi ve muhasebe denetimleri; işletmelerin karşılaşabilecekleri olası vergi cezalarının önüne geçilmesi, işletme çalışanlarının yaptıkları işlemlerin değerlendirilmesi ve uzman kişiler tarafından danışmanlık gerektiren işlemlerin işletme tarafından doğru olarak yerine getirilmesi gibi konularda işletmelere katkı sağlamaktadır.Bu kapsamda yapılan bu çalışmada YMM'lerin yerine getirdikleri en önemli faaliyetlerden biri olan vergi ve muhasebe denetimleri incelenmiş ve YMM'lerin bu denetimlerin vergi ve muhasebe ile ilgili standartlar ve mevzuat açısından dayanakları değerlendirilerek; bu denetimlerde yapılan kontroller sırasında tespit edilen maddi hatalar, mevzuat hükümlerine şekil ve usul yönünden uyulmamaktan ve Tek Düzen Hesap Planı'na (TDHP) aykırı işlemlerden kaynaklanan hatalar incelenmiş, bu hususlar için yapılması gereken işlemlere yönelik öneriler sunulmuştur.
İlgilizce Özet Taxes have important functions such as financing public expenditure and ensuring income justice, and thus the state's guarantee of tax revenue is a sine qua non requirement. One of the most effective measures used by the state for this is audit. For this purpose, commercial works and transactions of the enterprises are examined through the public institutions performing the audit duty, thus possible errors and frauds can be prevented to a great extent and if any, faulty or fraudulent transactions are detected. However, public institutions cannot be fully sufficient to fulfill this audit. In addition, in the audits conducted by public institutions; it is generally not possible to provide consultancy to audited firms, to identify potential mistakes that may be made by the enterprises before they are made, and to provide information on correcting them if errors occur.In order to prevent this situation and fill the gap, there is a need for audits to be performed by institutions other than public institutions. One of the most important mechanisms created to fulfill this function in Turkey is sworn-in certified public accountancy institutions. Tax and accounting audits carried out by Sworn-in Certified Public Accountants (SCPA) within the scope of certification or other purposes, to prevent possible tax penalties that may be faced by the enterprises, to evaluate the transactions performed by the personnel of the enterprise and to ensure the correct execution of transactions requiring consultancy by the company.In this study, tax and accounting audits, one of the most important activities performed by SCPAs, are examined and the basis of SCPAs in terms of tax and accounting standards and relevant legislation are evaluated. Thus, the material errors detected during the controls performed in these audits, the errors arising from the failure to comply with the provisions of the legislation in terms of form and procedure and transactions incompatible with the Uniform Chart of Accounts were examined and recommendations were made for the actions to be taken for these issues.