| Türkçe Özet |
Bu çalışmada antioksidan özelliği olan kitosan ve kafeik asitin farklı dozlardasulandırıcıya katılmasıyla koç spermasının dondurulmasındaki etkinliği ve bu spermalarlayapılan laparoskopoik suni tohumlamadan elde edilen gebelik oranlarının araştırılmasıamaçlanmıştır.Çalışmada beş baş Tuj ırkı koç kullanılmıştır. Spermalar 5 koçun her birinden 10'arejekülat olmak üzere haftada iki kez elektro ejakülatör yöntemiyle alınmış ve zamangeçirmeden muayeneleri yapılmıştır. Alınan spermalar birleştirildikten sonra, 5 eşit hacmebölünmüş ve spermaların sulandırılmasında ana sulandırıcı olarak `tris-sitrik asit-fruktozyumurta sarısı sulandırıcısı` kullanılmıştır.Alınan spermalar 5 eşit hacme bölündükten sonra ana sulandırıcıya kafeik asitin 0,018 mg(GA1) ve 0,009 (GA2) mg dozları ve kitosanın 0,005 mg (GB1) ve 0,01 mg (GB2) dozları ilaveedilerek sulandırılmıştır. Kontrol grubu olarak ise, `tris-sitrik asit-fruktoz-yumurta sarısısulandırıcısı` kullanılmıştır.Bu şekilde 5 grupta sulandırılıp dondurulan spermalarda motilite, ölü spermatozoa oranı,anormal spermatozoa oranı, akrozoma bağlı anormal spermatozoa oranı, HOS test ve flowsitometri analizleri yapılmıştır. Spermalar çalışma boyunca sıvı azot içerisinde (-196 oC)muhafaza edilmiştir.Sperma dondurma işleminin sonrasında her grup için 10 adet koyun olmak üzere 50 adetkoyun seçilmiştir. Seçilen koyunlar mevsim içi senkronizasyona alınmış ve sabit zamanlılaparoskopik suni tohumlama uygulaması yapılmıştır.Gruplarda çözüm sonu spermatolojik parametreler açısından istatistiksel farklargözlenmiştir. (p<0,05). Motilite, HOST, ölü-canlı, anormal spermatozoa oranı, akrozoma bağlıanormal spermatozoa oranı, FITCH ve Rodamine boyamalarıyla elde edilen değerler açısındankafeik asit gruplarında diğer gruplara kıyasla istatistiksel olarak fark ortaya çıkmıştır (p < 0,05).Motilite değerleri açısından en yüksek oranlar GA1 ve GA2 gruplarında (% 53,33 ± 1,44ve % 53,75 ± 1,25) elde edilmiştir.Ölü spermatozoa oranları en düşük GA1 ve GA2 gruplarında elde edilirken (% 37,00 ±1,25 ve % 37,03 ± 1,42), en yüksek ölü spermatozoa oranı % 49,43 ± 1,73 ile GB2 grubundasaptanmıştır.Çözüm sonu en düşük anormal spermatozoa oranları % 29,53 ± 0,27 ve % 29,75 ± 0,67ile GA1 ve GA2 gruplarında elde edilirken, en yüksek anormal spermatozoa oranı ise % 44,31± 1,60 ile GB2 grubunda elde edilmiştir.Çözüm sonu en düşük akrozoma bağlı anormal spermatozoa oranları % 15,64 ± 0,91 ve% 15,58 ± 1,11 ile GA1 ve GA2 gruplarında elde edilirken, en yüksek akrozoma bağlı anormalspermatozoa oranı ise % 26,19 ± 1,35 ile GB2 grubunda elde edilmiştir.En yüksek HOST oranları % 56,63 ± 0,79 ve % 54,78 ± 0,91 ile GA1 ve GA2 gruplarındaelde edilirken, en düşük HOST oranı ise % 40,58 ± 1,03 ile GB2 grubunda elde edilmiştir.En yüksek FITC oranı % 20,22 ± 0,62 ile GA1 grubunda elde edilirken, en düşük FITCoranı ise % 13,82 ± 1,06 ile kontrol grubunda elde edilmiştir.En yüksek mitokondriyal membran fonksiyon oranı % 18,39 ± 1,00 ile GA2 grubundaelde edilirken, en düşük mitokondriyal membran fonksiyon oranı ise % 13,78 ± 0,47 ile GB1grubunda elde edilmiştir.Laparoskopik suni tohumlama sonrasında en yüsek gebelik oranı % 60 ile GA1 grubundaelde edilirken, en düşük gebelik oranı ise % 10 ile GB2 grubunda elde edilmiştir.Sonuç olarak, koç spermasının dondurulmasında sulandırıcıya katılan antioksidanlardankafeik asit içeren sulandırıcı gruplarının, çalışmada kullanılan diğer sulandırıcı gruplarına göredaha başarılı sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Kafeik asit, Kitosan, Koç sperması, Kriyoprezervasyon, Laparoskopiksuni tohumlama, Gebelik oranı. |
| İlgilizce Özet |
The aim of this study is to investigate the effectiveness of the freezing of ram semen byadding chitosan and caffeic acid, which have antioxidant properties, to the extender at differentdoses, and to investigate the pregnancy rates obtained from laparoscopic artificial inseminationwith these semen.Five Tushin rams were used in the study. Sperm were collected twice a week, 10ejaculates from each of 5 rams, using the electro ejaculator method. After the collected semenwere pooled, they were divided into 5 equal volumes and `tris-citric acid fructose-egg yolkextender` was used as the main extender for diluting the semen.After dividing the semen into 5 equal volumes, they were diluted by adding 0.018 mgand 0.009 mg of caffeic acid and 0.005 mg and 0.01 mg of chitosan to the main extender. Asthe control group, `tris-citric acid-fructose-egg yolk extender` was used.In this way, motility, rate of dead spermatozoa, rate of abnormal spermatozoa, rate ofabnormal spermatozoa due to acrosome, HOS test and flow cytometry analyzes were performedin the semen diluted in 5 groups. Sperm were stored in liquid nitrogen (-196 oC) throughout thestudy.After the sperm freezing process, 50 sheep were selected, 10 sheep for each group.Selected sheep were synchronized during the season and fixed-time laparoscopic artificialinsemination was applied.Statistical differences were observed in the groups in terms of post-solutionspermatological parameters (p<0.05). Statistically significant differences were observed in thecaffeic acid groups compared to the other groups in terms of motility, dead-alive, HOST,abnormal sperm ratio, abnormal sperm ratio due to acrosome, values obtained by FITCH andRhodamine staining (p < 0.05).The highest rates in terms of motility values were obtained in the caffeic acid groups(53.33% ± 1.44 and 53.75% ± 1.25).While the lowest rates of dead spermatozoa were obtained in the GA1 and GA2 groups(37.00 ± 1.25% and 37.03 ± 1.42%), the highest rate of dead spermatozoa was detected 49.43± 1.73% in the GB2 group.After thawing, the lowest rate of abnormal spermatozoa was obtained in the GA1 andGA2 groups with 29.53% ± 0.27% and 29.75 ± 0.67%, while the highest rate of abnormalspermatozoa was obtained 44.31 ± 1.60% with GB2 group.After thawing, the lowest rate of abnormal spermatozoa due to acrosome was obtainedin the GA1 and GA2 groups with % 15,64 ± 0,91 ve % 15,58 ± 1,11, while the highest rate ofabnormal spermatozoa due to acrosome was obtained % 26,19 ± 1,35 with GB2 group.The highest HOST ratios were obtained in the GA1 and GA2 groups with 56.63% ±0.79% and 54.78 ± 0.91%, while the lowest HOST ratio was obtained in the GB2 group with40.58 ± 1.03%.While the highest FITC rate was 20.22 ± 0.62% in the GA1 group, the lowest FITC ratewas obtained in the control group with 13.82 ± 1.06%.The highest mitochondrial membrane function rate was obtained in the GA2 group with18.39 ± 1.00%, while the lowest mitochondrial membrane function rate was obtained in theGB1 group with 13.78 ± 0.47%.After laparoscopic artificial insemination, the highest pregnancy rate was obtained inthe GA1 group with 60%, while the lowest pregnancy rate was obtained in the GB2 group with10%.As a result, it was observed that caffeic acid, one of the antioxidants added to theextender in freezing ram semen, gave more successful results than the other antioxidant groupsused in the study.Keywords: Caffeic acid, Chitosan, Ram semen, Cryopreservation, Laparoscopicartificial insemination, Pregnancy rate. |
