img
Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Aile Hekimliği polikliniğine başvuran kadınların meme kanseri tarama yöntemleri hakkında bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Tez Türü Tıpta Uzmanlık
Ülke Türkiye
Kurum/Üniversite Kafkas Üniversitesi
Enstitü Tıp Fakültesi
Anabilimdalı Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
Tez Onay Yılı 2024
Öğrenci Adı ve Soyadı Büşra BEKTAŞ
Tez Danışmanı PROF. DR. HÜLYA ÇAKMUR
Türkçe Özet Çalışmamızda Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Aile Hekimliği polikliniğine başvuran kadınların meme kanseri tarama yöntemleri hakkında bilgi tutum ve davranışlarını değerlendirmek, meme kanseri konusunda farkındalık oluşturmak yoluyla sunulan sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi amaçlanmıştır.Çalışmamıza 250 kadın katılımcı alınmış olup katılımcıların yaş ortalaması 34,79 ± 14,40'tir. Katılımcılar meme kanseri konusunda ne kadar yeterlisiniz sorusuna 127 kişi (% 50,8) orta, 50 kişi (% 20,0) yeterli ve 83 kişi (% 33,20) yetersiz şeklinde cevap vermiş ve meme kanseri ile ilgili bilgileri nereden öğrendiniz sorusuna ise 105 kişi (% 42) hekim veya sağlık çalışanı cevabını vermişken, 85 kişi (% 34) TV/internet yanıtını, 53 kişi (% 21,2) aile/komşu yanıtını ve 7 kişi (% 2,8) diğer yanıtını vermiştir. Meme kanseri hakkında en çok bilinen risk faktörü % 78,8 ile birinci derece akrabada (teyze, anne, kız, kız kardeş) meme kanseri öyküsü olması iken bunu sırasıyla % 77,2 sigara kullanımı, % 76,4 radyasyona maruziyet, % 64,8 alkol kullanımı, % 61,2 ileri yaş ve % 55,6 yağlı beslenme – şişmanlık risk faktörü izlemiştir. Diğer risk faktörlerini doğru bilme oranları % 50'nin altında saptanmıştır. Ayrıca memede uyarıcı işaret ve semptomlardan memede ele gelen şişlik, kütle % 91,2 doğru bilinmiş iken bunu sırasıyla % 84,0 koltuk altında ele gelen kütle-şişlik, % 78,4 memedeki ağrı, % 73,2 meme başından gelen kanlı akıntı, % 70,8 meme başında içeri çökme veya bir yöne çekilme, % 69,2 memede çıkan kızarıklık- yaralar, % 66,0 memede boyut farkı ve % 64,8 meme derisinde oluşan portakal kabuğu görünümü izlemiştir. Katılımcılar kendi kendine meme muayenesi (KKMM) konusunda bilginiz var mı sorusuna % 62,4 evet olarak cevap vermiş, klinik meme muayenesini % 20,4 yaptırmış ve mamografiyi % 20,0 çektirmiştir. Çalışmamızda üniversite mezunu olan ve olmayanlar arasında KKMM bilgisi istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir (p<0,001). Ayrıca katılımcıların taramalara katılmama sebepleri incelendiğinde % 40,8 şikayetleri olmadığını, % 19,2 bilgi eksikliği olduğunu, % 12,4 zamanı olmadığını, % 8,4 kötü sonuç alma endişesi olduğunu, % 5,6 utandığını, % 1,6 maliyetinin yüksek olması nedeniyle yaptırmadığını ve % 1,2 radyasyon alma korkusu nedenleri saptanmıştır.Sonuç olarak çalışmamız ile katılımcıların meme kanseri konusunda bilgi ve farkındalığının eksik olduğu ve artırılması gerektiği sonucu saptanmış olup eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri ile bilgi ve farkındalığın artırılmasının gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Meme Kanseri, Tarama, Anket
İlgilizce Özet In our study, it was aimed to evaluate the knowledge, attitudes and behaviors of women who applied to Kafkas University Faculty of Medicine Hospital Family Medicine outpatient clinic about breast cancer screening methods, to raise awareness about breast cancer and to improve the health services provided.250 female participants were included in our study and the average age of the participants was 34.79 ± 14.40. When asked how competent they are about breast cancer, the participants answered 127 people (50.8%) as moderate, 50 people (20.0%) as sufficient and 83 people (33.20%) as inadequate. While 105 people (42%) answered physician or healthcare worker, 85 people (34%) answered TV/internet, 53 people (21.2%) answered family/neighbour, and 7 people (2.8%) answered other. The most well-known risk factor for breast cancer is having a history of breast cancer in a first-degree relative (mother, daughter, sister, aunt) with 78.8%, followed by smoking with 77.2%, radiation exposure with 76.4%, and radiation exposure with 64%, respectively. 8 risk factors were alcohol use, 61.2% advanced age and 55.6% fatty diet - obesity. The rate of knowing other risk factors correctly was below 50%. In addition, while the warning signs and symptoms in the breast, palpable swelling and mass in the breast, were detected correctly by 91.2%, this was followed by 84.0%, palpable mass-swelling in the armpit, 78.4% pain in the breast, 73.2% bloody discharge from the nipple, respectively. 70.8% observed the nipple collapsing or pulling to one side, 69.2% observed redness-sores on the breast, 66.0% observed a size difference in the breast, and 64.8% observed an orange peel appearance on the breast skin. 62.4% of the participants answered yes to the question `Do you have knowledge about breast self-examination (BSE), 20.4% had clinical breast examination and 20.0% had mammography.` In our study, there was a statistically significant difference in BSE knowledge between university graduates and non-university graduates (p<0.001). In addition, when the reasons for not participating in the screenings were examined, 40.8% said they had no complaints, 19.2% said they had a lack of information, 12.4% said they did not have time, 8.4% were worried about getting bad results, 5.6% were embarrassed, 1.6% said they had high costs. It was determined that the reason for not having it done was because of the disease and 1.2% fear of radiation exposure.As a result, our study found that the participants' knowledge and awareness about breast cancer was insufficient and needed to be increased and it was concluded that it was necessary to increase knowledge and awareness through education and information activities. Keywords: Breast Cancer, Screening, Survey