Yazarlar |
Prof. Dr. Hülya ÇAKMUR
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Tıp eğitimi, bilimsel gelişmeler ve ülkelerin değişen gereksinimlerine göre şekillenerek, sürekliyeniden yapılanmaktadır. Her durumda hedef, en ideal eğitim yöntemini uygulayarak insan“iyiliğini” artırmaktır. Tıpta “anlatısallık” ya da “öyküleştirme” (narrative medicine); hastanınderinlerde nasıl hissettiğini anlamaya ve acılarını anlamlandırmaya izin verir. “Yapılandırılmış”öyküler, yaşanılan olumsuz deneyimden uzaklaşmayı ve farklı bir bakış açısıyla görmeyi sağlar.Tıpta öyküye dayalı eğitimin amacı, hekim adaylarının olgu öykülerini anlayarak, analitikdüşünme, nedensel bağlantı kurma ve yorumlama becerilerini artırmaktır. Öyküleştirme yöntemiile öğrenmenin kalıcı olduğu bilinmektedir. Hastalıkların tanı ve sağaltımını yönlendiren,kanıtlanabilen ve sonuca götüren uygulamalar tıbbın temelidir. Ancak bireyin “eşsiz”liği ve öznelunsurların anlaşılması da tanı ve sağaltıma, göz ardı edilemeyecek denli katkı sağlamaktadır.Uygulamada kanıta dayalı tıbbın, “öyküye dayalı tıp” yaklaşımı ile bütünleştirilebilmesi için, hastamerkezli modelin benimsenmesi gerekir. Hekim-hasta ilişkisinde hasta merkezli yaklaşımın özünüöyküler oluşturur. Öyküler nedenselliği aydınlatan araçlardır. “Olgu”öyküleri, patolojik durumları tanımlamanın yanı sıra, belli bir bireyde,bir hastalığın “nasıl” yaşandığını da gösterir. Hastalıkları, yalnızbiyolojik ve patolojik nedenlerle açıklayan biyomedikal yaklaşımın,süreç içinde evrildiği biyo-psiko-sosyal model, hastalıkların ruhsalve sosyal unsurlar da içerdiği gerçeğiyle, “hastalık yok, hasta var”bilincini geliştirmiştir. Tıbbın kanıta dayalı olması gerektiği gerçeği,öznel yanının yok sayılmasını gerektirmemektedir. Çünkü öznellik,tanısal durumlarda karar vermeyi kolaylaştıran ve sağaltımı, “o” bireyiçin yapılandırabilen bir unsurdur. “Hastayı dinlerseniz size tanısınısöyler” öğretisi ve “hümanizma”, uygulamada giderek yok olmaktadır.Bu çalışmanın amacı; öyküleştirmenin tıp eğitimi ve uygulamalarındaneden ve nasıl var olması gerektiğini incelemektir. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Tıp Eğitimi Dünyası |
Dergi ISSN | 1303-328X |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 05-2019 |
Cilt No | 18 |
Sayfalar | 18 / 24 |
Doi Numarası | 10.25282/ted.511199 |
Makale Linki | http://dergipark.org.tr/doi/10.25282/ted.511199 |