| Yazarlar |
Dr. Öğr. Üyesi Ayhan YARDİMCİEL
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Orta Tunç Çağı, merkezi Orta Aras Havzası (Ermenistan, Nahçıvan,Kuzeybatı İran, Kars, Iğdır, Doğubayazıt) olan Aras Boyalıları Kültürü’nünortaya çıktığı dönemdir. MÖ II. Binyılın başlarında Kura-Aras Kültürü’nünçözülmeye başlanmasıyla ortaya çıkan bu kültür, Gürcistan’dan Kuzeybatıİran’a kadar yayılmıştır. Nahçıvan, Ermenistan ve Kuzeybatı İran’ın aksineAnadolu coğrafyasında bu kültüre ait yerleşim yerinin olmayışı kültürüntanımlanması açısından büyük sıkıntıyı beraberinde getirmiştir. Bu yüzdenkültür, yayla kültürü, göçebe, mobil pastoral gibi kavramlarla açıklanmayaçalışılmıştır. Bu sorunlara ışık tutmak adına 2016 yılında, Ağrı-Iğdır OrtaSonTunç Çağı, Aras Boyalıları Kültürü isimli yüzey araştırmasına başladık.2016 yılında keşif amaçlı sürdürdüğümüz yüzey araştırmamız 2017 yılındasonuçlarını vermeye başlamıştır. Iğdır’ın 5 km. güneyinde ve Aşağı ErhacıKöyü’nün 500 m güneyinde bulunan Kızıltepeler mevkiinde sürdürdüğümüzaraştırmalar, kültür açısından birçok bilgi sunmuştur. Kayalık tepenin güneyeteğinde Türkiye’deki ilk Aras Boyalıları Kültürü yerleşmesinin izlerineulaşılmıştır. Yerleşim yeri, tepeden ovaya bir sırt gibi uzanan yükseltininbatısında 280 m ve kuzeyinde 120 m uzunluğunda ve 120 m genişliğindedir.Buradan 1982 yılında geçirilen kanal ve yol çalışmaları dolayısıylayerleşim dört parçaya bölünmüştür. İnşaat sırasında açılan topraklardanoluşan yığıntılar içerisinde bol miktarda ve genellikle geometrik bezemelimonokrom Aras boyalıları ve yine Orta Tunç Çağı için karakteristik olansiyah açkılı tarak bezemeli keramik parçaları bulunmuştur. Devam edençalışmalarda tepenin üzerinde bu dönem ile ilişkili olduğunu düşündüğümüz bir kalenin izlerine rastlanmıştır. Kaledeki kromlek tarzı mezarlardayapılan kaçak kazılarla alakalı olarak mezar etrafında monokrom Arasboyalısı örnekleri tespit edilmiştir. Erhacı Orta Tunç Çağı kompleksi olaraktanımladığımız arkeolojik merkez, kültür için önemli bilgiler sunmaklabirlikte hedeflediğimiz yerleşim stratejisi ve tipolojisi bağlamında yapılacakyeni çalışmaların da önünü açmıştır. Iğdır ilinin iklimsel koşullarının veDoğubayazıt üzerinden İran ve Van ile olan bağlantılarının kültür taşıyıcılarıiçin yerleşim noktasında belirleyici olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmaile Türkiye’de ilk kez tespit edilmiş olan Aras Boyalıları Kültürü’ne ait biryerleşim yerinin ve kalenin tanıtımı yapılacaktır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Seleucia |
| Dergi ISSN | 2148-4120 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 05-2018 |
| Sayı | 8 |
| Sayfalar | 123 / 137 |
