img
Berlin Devlet Kütüphanesi (Staatsbibliothek Zu Berlin), Ms. Or. Oct. 3652 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının Mestap'a Göre Tasnifi   
Yazarlar
Orhan Kaplan
Sakarya Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Özgür KIYÇAK Doç. Dr. Özgür KIYÇAK
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Özet
“Bir şairin manzum bir eserine başka bir şair tarafından aynı vezin ve kafiyede yazılan şiir”
diye tanımlanan nazireler, zaman içerisinde nazire mecmualarında toplanmış ve özellikle
XVI. yüzyılda bu tür mecmuaların güzel örnekleri verilmiştir. Bu örneklerden biri de Berlin
Devlet Kütüphanesi (Staatsbibliothek Zu Berlin), Ms. Or. Oct. 3652 numarada kayıtlı şiir
mecmuasının içinde yer alan Mecmû’a-i Nazâ’ir’dir. Kim tarafından derlendiği tam olarak
bilinmeyen 328 varaklık mecmuanın yazımı 1002 (m.1594) yılında tamamlanmıştır.
Mecmuadaki şiirlerin kümelenme biçimine göre mecmuayı üç bölüme ayırmak mümkündür.
“Mecmû’a-i Nazâ’ir” başlıklı birinci bölümde zemin, nazire ve model şiir örneklerine yer
verilmiştir. Bu bölümde 2227 gazel yer almaktadır. İkinci bölümü oluşturan divan(çe)ler
kısmında sırasıyla Nev‘î, Ulvî, Misâlî, Mânî, Hâtemî, Sâ‘î, Tîgî’nin toplam 271 şiiri
bulunmaktadır. “Karışık şiirler” olarak adlandırılabilecek son bölüm ise 22 şiirden
oluşmaktadır. Mecmuada Bâkî, Nev‘î, Ulvî, Bağdatlı Rûhî, Gelibolulu Âlî, Azmî-zâde Hâletî
gibi tanınmış şairlere rastlanmakla birlikte henüz divanı yayınlanmamış Bezmî, Sâ‘î, Hâtemî
gibi şairlerin de neredeyse bir divançe teşkil edecek kadar çok sayıda şiiri vardır. Mecmuada
diğer nazire mecmualarından farklı olarak edebiyat tarihimizde üzerinde fazla durulmamış
veya bilinmeyen çok sayıda şairin daha önce yayınlanmamış şiirlerinin bulunması mecmuayı
değerli kılan bir diğer özelliğidir.
Bu çalışmada ilk olarak mecmuanın neşri sırasında karşılaştığımız sorunlara değinilmiş, daha
sonra müstensihten/mürettipten kaynaklanan ve mecmuanın tamamına yayılan çeşitli yazım
hataları örneklerle gösterilmiştir. Mecmuada yer alan mütekerrir şiirler tablo hâlinde verilmiş,
son olarak mecmuadaki tüm şiirler MESTAP’a göre tasnif edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
Dergi ISSN 2687-5675
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 08-2021
Sayı 5
Sayfalar 1 / 175
Doi Numarası 10.51531/korkutataturkiyat.975331
Makale Linki http://dx.doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.975331