Yazarlar |
Doç. Dr. Özgür KIYÇAK
Türkiye |
Mustafa Yasin Başçetin
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
XVII. yüzyıl klasik Türk edebiyatının önemli bir âlim, şair, münşi ve hat sanatkârı olan Ahî-zâde'ninTerceme-i Şevâhidü'n-Nübüvve adlı eseri, İranlı şair ve âlim Abdurrahman Molla Câmî'nin Şevâhidü'n-Nübüvve adlıHz. Peygamber’in peygamberlik delillerinin anlatıldığı eserinin tercümesidir. XVII. yüzyıl nesir geleneği içindeönemli bir yer tutan eser, Ahî-zâde'nin mütercim, müderris ve hattat kimliğinden izlerin görülebileceği, üslupbakımından dikkat çekici bir metindir. Sanatkâr, farklı mesleklerle iştigali sonucu geniş bir bilgi birikimi edinmiş vebuna bağlı olarak zengin kelime kadrosuna eserinde yer vermiştir. Ahî-zâde, kelimeler üzerinde hâkimiyet sağlamış,klasik seci yapısının yanı sıra iç seci olarak adlandırılabilecek bir seci türüyle cinaslı, iştikaklı tamlama ve bağlaçlıyapıları sıklıkla kullanmış, eş sesli ve eş anlamlı kelimeleri büyük bir maharetle bir araya getirmiştir. Ritmik vetekrirli söyleyişe, aliterasyon ve asonanslara sıklıkla başvurması, teşbih, tezat, tensik, kalb vb. pek çok nazma özgükabul edilen söz ve anlam sanatını başarılı bir şekilde kullanması, Ahî-zâde'nin üslubunun karakteristik hususiyetleriolarak değerlendirilebilir. Ahî-zâde’nin eserinde temel ahenk unsuru olan iç seciler, onun üslubunun en orijinalvasfıdır. Bu önemli ahenk unsuru, nesir çalışmalarında araştırmacılar tarafından ihmal edilmiştir. Çalışmada Ahîzâde'nin nesir üslubu; seci, iç seci, edebî sanatlar ve onun nesrine özgü kimi üslup özellikleri bağlamındadeğerlendirilerek XVII. yüzyıl nesri içerisindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Uluslararası alan indekslerindeki dergilerde yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Osmanli Mirasi Arastirmalari Dergisi |
Dergi ISSN | 2148-5704 |
Dergi Tarandığı Indeksler | EBSCO |
Makale Dili | İngilizce |
Basım Tarihi | 01-2020 |
Cilt No | 7 |
Sayı | 18 |
Sayfalar | 293 / 318 |
Doi Numarası | 10.17822/omad.2020.159 |
Makale Linki | http://dx.doi.org/10.17822/omad.2020.159 |