Yazarlar |
Özgür KIYÇAK
Artvin Çoruh Üniversitesi, Türkiye |
Orhan Kaplan
Sakarya Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Bu çalışmanın amacı, XV. yüzyıl klâsik Türk şiirinin önemli isimlerinden kabul edilen Şeyhî'nin kendi şiiri hakkında yaptığı tenkit, değerlendirme ve açıklamalardan hareketle şairin şiir anlayışını belirlemektir. Klâsik Türk şiirinin gelişimini sürdürdüğü, aruz başta olmak üzere teknik problemlerin büyük oranda aşıldığı bu yüzyılda, şairin kendi şiirini nasıl gördüğü, ona hangi anlamları yüklediği bu çerçevede önem taşımaktadır. Şeyhî, şiir için gerekli gördüğü temel şartlara, şiirle ilgili yaptığı benzetmelere, şiirlerinin belli başlı özelliklerine ve konularına divanında kısmen değinir. Sözgelimi Şeyhî şiire, şiirin gönülden söylenmesi, gönlün tercümanı olması, dertleri dile getirmesi, güzelliği açıklaması, gönüldeki hüznü gidermesi, muhabbeti artırması, tevhit şarabını anlatması, gönle huzur vermesi, az-öz ve hayırlı olması, meclisi şevke getirmesi gibi bazı anlamlar yükler. Aynı zamanda şair iyi şiiri, helâl olan bir sihir, kıymetli bir inci, bal ve şeker gibi görür. Şeyhî'ye göre şiirde dedikoduya ve boş sözlere yer yoktur. Şiir, sevgilinin hayaliyle konuşmak için bir araçtır. Şiirde aşk, bahar, sevgilinin güzelliği ve güzellik unsurları vasfedilir. Sevgilinin vasıflarını anlatan şiir değer kazanır. Klâsik Türk şiirinin erken dönemlerinde söz söylemenin inceliklerine sahip öncü ve önemli bir şairin kendi şiiri hakkında dile getirdiği bu tarz düşünceler, Klâsik Türk şiiri poetikasının başlangıç evresini daha yakından görmek bakımından önem arz etmektedir. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Journal of Turkish Studies |
Dergi ISSN | 1308-2140 |
Dergi Tarandığı Indeksler | MLA, ULAKBİM, Brill, SOBİAD |
Makale Dili | İngilizce |
Basım Tarihi | 01-2014 |
Cilt No | 9 |
Sayfalar | 601 / 601 |
Doi Numarası | 10.7827/TurkishStudies.6564 |
Makale Linki | http://www.turkishstudies.net/DergiTamDetay.aspx?ID=6564 |