Yazarlar |
Doç. Dr. Sultan Sezin SEZER
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Claudiopolis (Bolu), Antik Dönem’de Bithynia Bölgesi sınırları içerisinde yer alan önemli bir kentti. 2011 yılında kent merkezinde yapılan kurtarma kazısı çalışması esnasında Ganymedes mozaiği açığa çıkarılmıştır. Ganymedes mozaiği kentteki bir Roma villasının zemininde yer almış olan bir taban mozaiğidir ve dikdörtgen bir biçimde düzenlenmiştir. Mozaik tabanı 3,60 m. x 6,70 m ölçülerindedir. Ölümlülerin en güzeli sayılan Ganymedes, Dardanos soyundan ve Troya kral ailesindendir. Zeus, İda dağının yamaçlarında sürülerini otlatırken gördüğü genç Ganymedes’e aşık olmuştur. Kartalını göndererek ya da bizzat kendisi kartal kılığına girerek Ganymedes’i Olympos’a kaçırmış ve onu tanrılar sofrasına şarap sunucusu yapmıştır. Hellenistik Dönem sanatında ve edebiyatında favori bir konu olan Ganymedes’in kaçırılması olayı daha sonra Romalı mozaik sanatçıları için de popülerliğini devam ettirmiştir. Mozaik sanatçılarının repertuvarlarında Ganymedes’in efsanesine ilişkin olarak en çok tercih edilen tasvir Zeus’un kartal kılığına girerek Ganymedes’i Olympos’a kaçırması sahnesidir. Claudiopolis mozaiğinde ise bu popüler sahnenin bir sonraki aşamasında Ganymedes Olympos’da şarap sunucusu olarak devam eden hayatında kartal’a içki sunarken tasvir edilmiştir. Bu sahnenin tasvirinin oldukça az bulunmuş olması da yine Claudiopolis Ganymedes mozaiği’nin önemini arttıran diğer bir unsurdur. Dikdörtgen biçiminde düzenlenmiş olan sahnenin sol tarafına kartal, sağ tarafına ise Ganymedes yerleştirilmiştir. Bu figürlü panonun etrafında bir sıra basit örgü bandı, bir sıra düz bant ve iki sıra kesişen dairelerden oluşan bordür düzenlemesi yer almaktadır. Figürlü sahnede doğal ortamın göstergesi olan kaya, ağaç ve bitki motifleri kullanılmamıştır. Claudiopolis mozaiği, sahip olduğu stilistik ve ikonografik özellikler itibariyle MS 3. yüzyılın sonu - 4. yüzyılın başlarına tarihlendirilebilir. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Journal of Mosaic Research |
Dergi ISSN | 1309-047X |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 11-2022 |
Cilt No | 15 |
Sayı | 15 |
Sayfalar | 285 / 298 |