img
İmalat Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performanslarının Ölçülmesi: Bir Veri Zarflama Analizi (VZA) Uygulaması   
Yazarlar
Bülent Yıldız
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Ceyda YERDELEN KAYGIN Doç. Dr. Ceyda YERDELEN KAYGIN
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Tuncer YILMAZ Doç. Dr. Tuncer YILMAZ
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Özet
Çalışmanın amacı imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal performanslarınınkarşılaştırmalı olarak ölçülmesidir. Bu amaçla BIST’te işlem gören imalat sanayi işletmelerinin 155 tanesininfinansal tablolarına ait bazı rakamlar kullanılarak farklı finansal oranlar hesaplanmıştır. Elde edilen bufinansal oranlardan altı tanesi (cari oran, borç-özkaynak oranı, borç aktif oranı, stok devir hızı oranı, alacakdevir hızı oranı ve satışların maliyetinin net satışlara oranı) girdi değişkenleri olarak belirlenirken diğer altıtanesi (duran varlık devir hızı, özkaynak karlılığı, aktiflerin karlılığı, esas faaliyet kar marjı ve piyasa değeridefterdeğeri oranı) ise çıktı değişkenleri olarak belirlenmiştir. Verileri süreklilik arz etmeyen işletmelerçalışma kapsamından çıkartılmıştır. Bununla birlikte finansal oranları itibariyle negatif değere sahip olanişletmelerde çalışma kapsamına alınmamıştır. Elde edilen finansal oranlar, üzerinde çalışılan karar vermebirimlerinin (KVB) performans ölçümleri için birden çok değişkenin birlikte kullanımına imkân tanıyan VeriZarflama Analizi’ne (VZA) esas olacak girdi-çıktı değişkenleri olarak tanımlanmışlardır. Belirlenen girdiçıktıdeğişkenleri (finansal oranlar) işletmelerin etkinlik değerlerinin hesaplanabilmesi amacıyla FrontierAnalyst programına aktarılmıştır. Analiz için VZA’nın ölçeğe göre sabit getiri (CRS-Constant Return Scale)yaklaşımına sahip CCR modeli ile ölçeğe göre değişken getiri (VRS-Variable Return Scale) yaklaşımınasahip BCC modelleri kullanılmıştır. Her iki model içinde işletmelerin girdi yönelimli sonuçlarının yanındaçıktı yönelimli sonuçları da elde edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre çalışmaya alınan 104 işletmeden30’unun (%29) girdi ve çıktı yönlü her iki yaklaşım içinde CCR modeli etkinlik skorlarına göre etkinoldukları tespit edilmiştir. BCC modeli analiz sonuçlarına göre ise işletmelerin 49’unun (%47) yine hemgirdi yönlü hem de çıktı yönlü etkinlik skoruna sahip oldukları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Turkish Studies-Economics,Finance,Politics
Dergi ISSN 2667-5625
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 03-2020
Cilt No 15
Sayı 1
Sayfalar 613 / 628
Doi Numarası 10.29228/TurkishStudies.39429
Makale Linki http://www.turkishstudies.net/files/turkishstudies/7f1c8c2f-b0c9-40a9-8f0e-0d3a94e16d53.pdf