img
Muhâkemetül-Lügateyndeki Yüz Fiilin Kılınış Özellikleri    
Yazarlar
Dr. Öğr. Üyesi Onur KURUKAYA Dr. Öğr. Üyesi Onur KURUKAYA
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Özet
Yargı ve hareket bildirmesiyle dilde çok önemli bir işlevi olan fiiller kendi içerisinde, herhangi bir ek veya tamlayıcı almadan bir zaman anlamına sahiptir. Bu zaman anlamını veren özellik kılınış (actionality) olarak adlandırılır. Kılınış, araştırmacıların birçoğunun tanımladığı üzere bir fiilin iç zamanıdır. Bu iç zaman çeşitli yollarla (tekrar, kip ekleri vb.) geçici olarak değişebilir. Fakat her fiil sahip olduğu sözlüksel anlam bakımından bir kılınış türüne sahiptir. Kılınış türleri olay, sürek gibi özellikler göz önüne alınarak son sınırı vurgulayan, sınır vurgulamayan ve ön sınırı vurgulayan olarak üç çeşittir. Ali Şir Nevâyî’nin Farsça ile Türkçeyi karşılaştırdığı eseri Muhâkemetü’l-Lügateyn dil araştırmalarında birçok yönden incelenmiştir. Nevâyî’nin eserinin giriş kısmından sonra birdenbire listelediği yüz fiil eserinde yaptığı karşılaştırmanın bir kısmına temel oluşturur. Bu fiiller kılınış bakımından incelenmeye değerdir. Nevâyî’nin saydığı fiiller daha çok sınır vurgulamayan fiillerdir. Burada Nevâyî muhtemelen şiirlerde daha çok kullanılan fiilleri daha çok tercih etmiştir. Saydığı bütün fiillere şiirlerden örnek vermese de diğer fiillerin de şiirlerden alınmış olabileceği sonucunu çıkarabiliriz.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Dergi ISSN 2147-5717
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 08-2024
Doi Numarası 10.54600/igdirsosbilder.1497555
Makale Linki http://dx.doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1497555
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
Muhâkemetül-Lügateyndeki Yüz Fiilin Kılınış Özellikleri

Paylaş