| Yazarlar (1) |
Dr. Öğr. Üyesi Bilginç EYAN
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| İnsanın, doğa ile olan ilişkisini yakından inceleyen ekoeleştiri; çevre kirliliğinin artması, doğal alanların giderek azalması ve yaşamın küresel anlamda birçok canlı türü için elverişsiz hâle gelmeye başlaması gibi başat nedenler dolayısıyla, çevre ve doğa duyarlılığına sahip sanatçılar tarafından yakın dönemde sıklıkla edebî metinler içerisine konu olmaktadır. Pastoral kurgular, kıyamet edebiyatı, toplumcu düşünceler, feminist ve ekofeminist yaklaşımlar, etik değer normlarına duyarlılık, vb. gibi birçok edebî faaliyetin alanında kendine yer bulan ekoeleştiri, en temelde insanın doğayı ve doğada yaşamını sürdüren diğer canlıları sömürmesine ve insanın doğaya hâkimiyet kurma çabasına karşı çıkar. Bu doğrultuda geliştirilen çevreci bir duyarlılık neticesinde doğayı ve doğa canlılarının yaşam haklarını savunmaktadır. Türk Edebiyatında da örneklerine rastlanılan ve yakın dönemde giderek yaygınlaşmaya başlayan ekoeleştirinin, doğayı temel izlek olarak ele alan sanatçıların eserlerine yansıması da olağandır. Bu bağlamda Türk şiirinde doğayı ana izlek olarak kullanan şairlerimizden olan Bedri Rahmi Eyuboğlu şiirlerinde de ekoeleştirel unsurların kullanıldığı somut bir biçimde görülmektedir. Anadolu’nun coğrafi güzelliklerinden yararlanarak pastoral bir söylem tarzıyla hareket eden ve bunu yaparken yine Anadolu’nun folkloru ve mitik formlarından sıklıkla faydalanmayı ihmal etmeyen Eyuboğlu, ekoeleştirel söylem unsurları içeren şiirlerinde doğayı, folklor ve mitoloji ile harmanlayarak çevresel bir duyarlılık oluşturmuştur. Özellikle modernizme karşı çıkış noktasında geleneksel değerlere yaslanan ve bu çerçevede kentleşme karşısında doğayı önceleyen bir anlayış güden sanatçı, doğanın insan tarafından duyarsızca deforme edilişine karşı olan isyanını, mitolojik ve folklor unsurlarıyla beslenmiş olan imgeler oluşturarak estetize etmiş ve şiirine yerleştirmiştir. Bu çerçevede doğaya ait cansız nesneler olan dağ, toprak, renkler gibi unsurlar ile doğanın canlı unsurları hayvan ve bitkileri birer imgeye dönüştürerek metaforik bir anlam uzantısı oluşturan Eyuboğlu, salt ekoeleştirel bir farkındalık ortaya çıkarmakla kalmayıp aynı zamanda Anadolu ve kırsal yaşam değerleriyle bütünleşmiş olan estetik bir söylem oluşturmuştur. Bedri Rahmi Eyuboğlu’nun şiirlerindeki ekoeleştirel unsurları tespit etme gayesi güden bu çalışmada, sanatçının şiirleri incelendikten sonra metin merkezli olarak analiz edilmiş ve elde edilen bulgular, mitolojik ve folklorik anlam genişlikleriyle birlikte değerlendirilerek içerdikleri ekoeleştirel unsurlar ve bu unsurların estetize ediliş biçimi tespit edilmeye çalışılmıştır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi |
| Dergi ISSN | 2587-1900 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 12-2024 |
| Cilt No | 9 |
| Sayı | 2 |
| Sayfalar | 916 / 930 |
| Doi Numarası | 10.32321/cutad.1531072 |
| Makale Linki | https://doi.org/10.32321/cutad.1531072 |
| Atıf Sayıları |
