img
img
Osmanlı Devleti’nde Faaliyet Gösteren Nestlé & Anglo-Swiss Condensed Milk Company’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki Tabiiyet Meselesi   
Yazarlar (1)
Doç. Dr. Tolga AKAY Doç. Dr. Tolga AKAY
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Devamını Göster
Özet
Birinci Dünya Savaşı sürecinde Osmanlı Devleti, mütekabiliyet esasına göre düşman kabul edilen devlet vatandaşları ve şirketlerine savaş hukuku çerçevesinde çeşitli yaptırımlar uygulamıştır. Savaş esnasında düşman devlet tabiiyetli şirketlerinin kimisinin faaliyetleri kısıtlanmış, kimisinin faaliyetlerine son verilmiş, çalışanları dahi sürgün edilmiştir. Bu sebeple savaşın başlamasıyla bir şirketin tabiiyetinin düşman, müttefik veya tarafsız olması büyük önem kazanmıştır. Nestlé, söz konusu süreçte İsviçre tabiiyetine haiz bir şirket gibi gözükmekle birlikte şirketin İngiltere bağlantıları, Osmanlı makamlarınca şirketin düşman devlet şirketi sınıfında kabul edilebileceği şeklinde yorumlanmıştır. Böylelikle Nestlé’nin tabiiyetinin tartışmaya açıldığı hukuki bir süreç başlamıştır. Üç yıl boyunca süren dava neticesinde Osmanlı makamları Nestlé’nin delillerini yetersiz bulmuş ve onu düşman devlet tabiiyetli bir şirket olarak kabul etmiştir. Bu durum şirketin faaliyetlerini etkilerken olumlu imajına da darbe vurmuştur. Bu çalışmada Osmanlı arşiv kaynakları temel alınarak Nestlé’nin tabiiyetinin tartışmaya açılması, şirketin kendi tabiiyetini ispat etmeye yönelik ortaya koyduğu deliller ve Osmanlı makamlarının karşı delillerine yer verilmiştir. Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı esnasında, düşman ve tarafsız olmak üzere iki tabiiyete sahip şirketlere karşı davranış biçiminin tespiti bu çalışmanın temel amacını teşkil etmektedir.
Anahtar Kelimeler
Şûrâ-yı Devlet | Birinci Dünya Savaşı | Tabiiyet | Marka Tescili | Nestlé
Makale Türü Açık Erişim Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayınlanan tam makale
Dergi Adı Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi
Dergi ISSN 2148-6743
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 12-2024
Cilt No 11
Sayı 2
Sayfalar 327 / 351
Doi Numarası 10.16985/mtad.1512069
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/pub/mtad/issue/88588/1512069