img
COVID-19 Enfeksiyonu Geçiren ve Geçirmeyen Sağlık Çalışanlarında İki Doz İnaktive SARS-CoV-2 Aşısı Sonrası Antikor Yanıtı: Prospektif Gözlemsel Çalışma    
Yazarlar
Dr. Öğr. Üyesi Didem ÖZGÜR
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Emin Ediz Tütüncü
Türkiye
Özet
Bu çalışmada, koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) açısından risk grubunda yer alan sağlık çalı-
şanlarında, inaktif şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüs-2 (SARS-CoV-2) aşısı sonrası olu-
şan anti-S1 IgG yanıtının ve bu yanıtı etkileyen faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya, Kafkas
Üniversitesi Tıp Fakültesi, Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezinde görev yapan, daha önce COVID-19
enfeksiyonu geçiren 82 ve geçirmeyen 194 kişi olmak üzere toplam 276 sağlık çalışanı dahil edilmiştir. İlk
ve ikinci doz aşı uygulamasından 28 gün sonra alınan serum örneklerinde, humoral immün yanıtın kan-
titatif olarak belirlenmesi için SARS-CoV-2 S proteininin reseptör bağlama alanını içeren rekombinant S1
antijeni ile kaplı, Anti-SARS-CoV-2 QuantiVac ELISA IgG (Euroimmun, Lubeck, Almanya) kiti kullanılmıştır.
COVID-19 enfeksiyonu geçirmeyen 194 sağlık çalışanının ilk ve ikinci doz aşı uygulamasından 28 gün
sonra sırasıyla antikor yanıtlarının %27.2 ve %98.5; ortalama antikor düzeylerinin 19.72 ± 38.73 bağla-
yıcı antikor ünite (BAU) ve 222.09 ± 119.18 BAU olduğu belirlenmiştir. COVID-19 enfeksiyonu geçiren
82 sağlık çalışanının ise ilk ve ikinci doz aşı uygulamasından 28 gün sonra ortalama antikor düzeylerinin
sırasıyla 268.27 ± 112.91 BAU ve 309.45 ± 112.75 BAU olduğu ve ilk doz aşı uygulamasından sonra
%100 antikor yanıtı sağlandığı tespit edilmiştir. Her iki grupta da, ilk ve ikinci doz aşı uygulamasından
sonra saptanan antikor düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu gözlemlenmiştir (p<
0.001). COVID-19 enfeksiyonu geçiren sağlık çalışanlarının ilk doz aşı uygulamasından sonra oluşan or-
talama antikor düzeyinin, naif bireylerde ikinci doz aşı uygulamasından sonra oluşan ortalama antikordüzeyinden istatistiksel olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır (p= 0.003). COVID-19 enfeksiyonunu son
üç ay içerisinde ve üç aydan daha önce geçiren bireyler arasında ilk (sırasıyla, 269.10 ± 117.24 BAU ve
266.59 ± 105.65 BAU) ve ikinci (sırasıyla, 309.98 ± 113.17 ve 308.36 ± 114.04 BAU) doz sonrası ortalama
antikor düzeyleri bakımından anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir (sırasıyla, p= 0.925 ve p= 0.951).
COVID-19 enfeksiyonu geçirmeyen sağlık çalışanlarında ikinci doz aşı uygulamasından sonra en yüksek
antikor düzeyleri 19-30 yaş grubunda (251.50 ± 119.81 BAU), kadınlarda (249.03 ± 118.57 BAU), vücut
kitle indeksi (VKİ)< 20 kg/m2 grubunda olan (267.08 ± 137.51 BAU) ve sigara kullanmayanlarda (237.85
± 124.83 BAU) saptanmıştır. Yaş, cinsiyet, VKİ ve sigara kullanımı ile aşı yanıtı arasında istatistiksel olarak
anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir (sırasıyla, p= 0.003, p= 0.005, p= 0.008 ve p= 0.036). İlk ve ikinci
doz aşı sonrası sağlık çalışanlarının sırasıyla %76.1 ve %73.9’unda aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE) göz-
lenmemiştir. COVID-19 enfeksiyonu geçiren ve geçirmeyen bireylerde, ilk ve ikinci doz sonrasında ASİE
sıklığında artış saptanmamıştır (p= 0.46 ve p= 0.43). Bu çalışmada, COVID-19 enfeksiyonu geçiren sağlık
çalışanlarında ilk doz aşılamadan sonra elde edilen ortalama antikor düzeyinin, COVID-19 enfeksiyonu
geçirmeyen bireylerde ikinci doz aşılamadan sonra elde edilen ortalama antikor düzeyinden daha yüksek
olduğu saptanmıştır. COVID-19 enfeksiyonundan korunmada, antikor düzeyleri ve koruyuculuk süreleriy-
le ilgili ileriye dönük klinik çalışmalara gereksinim olduğunu düşünmekteyiz.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü SSCI, AHCI, SCI, SCI-Exp dergilerinde yayımlanan tam makale
Dergi Adı Mikrobiyoloji Bulteni
Dergi ISSN 0374-9096
Dergi Tarandığı Indeksler SCI-Expanded
Dergi Grubu Q4
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 01-2022
Cilt No 56
Sayı 1
Sayfalar 36 / 48
Doi Numarası 10.5578/mb.20229904
Makale Linki http://dx.doi.org/10.5578/mb.20229904