img
img
Kültürel Bellek ve Dijital Sanat: Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun Şiirinden Yapay Zekâ Görsel Anlatılarına   
Yazarlar (1)
Dr. Öğr. Üyesi Ünal BASTABAN Dr. Öğr. Üyesi Ünal BASTABAN
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Devamını Göster
Özet
Hızla gelişen dijital teknolojiler birçok alana adapte olmakta ve etkisini giderek arttırmaktadır. Bu durum araştırmacılar için yeni fırsatlar sunmaktadır. Bu araştırmada da dijital teknolojilerin şuan için son noktası olarak gösterilen yapay zekâ (YZ) ile kültürel bellek üzerine bir çalışma yürütülmüştür. Araştırmada Anadolu kültürünü sanat eserleri ile tarihi bir belgeye dönüştüren ve aynı zamanda ardında birçok şiir bırakan Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun “Hüzün Geldi” adlı şiiri örneklem olarak seçilmiştir. ChatGPT 4.o-Dall-E programı ile “Hüzün Geldi” isimli şiirin mısraları görselleştirilmiştir. Yaşar Kemal’in: “Anadolu’nun kedisiydi, koklamadığı yer kalmamıştı” ifadeleri ile tanımladığı sanatçının düşünceleri YZ aracılığı yeniden tanımlanmış ve kültürel bellek bağlamında ele alınmıştır. Böylece kültürel bellek, sanat ve teknolojinin harmanlanması üzerinden yazınsal kültürün yeniden canlandırılması ve teknolojinin kültürel mirasa katkı sağlaması amaçlanmıştır. Ayrıca yapay zekânın kültürel bellek oluşturabilme sürecinde görselleştirme kapasitesi de irdelenmiştir. Araştırma sonuçları; YZ’nin kültürel göndermeler, ifade derinliği ve duygusal yoğunluk oluşturmada başarılı olduğunu göstermiştir. Ayrıca kültürel bellek oluşturmada kullanılan figürler ve göndermeler de dijital teknolojinin geldiği durum adına umut vericidir. Bu nedenle dijital teknolojinin ilerlemesi; sanat ve kültür hafızasını diri tutma adına daha fazla etki oluşturabilir. Fakat YZ hafızasına sanatçının önceden daha detaylı tanıtılması ve sonrasında bu tür bir çalışmanın yapılması, kültürel ipuçları elde etme ve amaca ulaşma noktasında daha etkili sonuçlar oluşturabilir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
Dergi ISSN 1308-4445
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 03-2025
Cilt No 18
Sayı 49
Sayfalar 321 / 339
Doi Numarası 10.12981/mahder.1550565
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4216353