| Yazarlar (1) |
Dr. Öğr. Üyesi Bilginç EYAN
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| İki anlatı arasında bir geçiş niteliğine sahip olan uyarlama metinler, bazen orijinal anlatıya bağlı kalabilirken bazen de yalnızca esinlenme durumuyla yetinmektedir. Uyarlama süreci, iki eser arasında gerçekleşebileceği gibi uyarlanan eser, tarihi önemi yoğun olan yaşanmış bir olay üzerinden de oluşturulabilir. Bu noktada varlık gösteren tarihi uyarlama metinleri, özellikle drama fonksiyonları ve anlatmaya olduğu kadar göstermeye dayalı olması gibi etkenlerden dolayı tiyatro oyunları için oldukça uygundur. Bu noktada Osmanlı Tarihi ile alakalı olarak tarihi piyesler yazan Turan Oflazoğlu’nun III. Selim, Kılıç ve Ney yapıtı, eski-yeni tartışmalarının yoğunluk kazandığı dönemde gerçekleşmiş olan Kabakçı Mustafa İsyanı’nın ve bu olayın oluşum sürecinin edebi bir uyarlaması olarak göze çarpmaktadır. Ordu merkezli olarak başlayan Osmanlı Devleti’nin modernleşme sürecindeki önemli ayaklanmalardan olan Kabakçı Mustafa İsyanı’nın odağında geçen oyun, “eski”nin temsilcisi olan eski günlerinden uzak, köhnemiş Yeniçeri Ocağı ve “yeni”nin temsilcisi olan Nizam-ı Cedit karşıtlığının, çağdaşlaşma ve zihniyet değişiminin çelişki alanları ekseninde vüvut bulan imge yüklü bir anlatım üzerine kuruludur. Turan Oflazoğlu Kabakçı Mustafa İsyanı’nı temel alan bu oyununda, III. Selim başta olmak üzere tarihi açıdan büyük önem arz eden kişi ve olayları birer imgeye de dönüştürerek tarih ve edebiyat arasında bir estetizm örneği oluşturmuş ve uyarlama niteliği taşıyan kurgusal metnin işlev alanını genişletmiştir. III. Selim, Kabakçı Mustafa gibi tarihi kişiler ve Nizam-ı Cedit ile Yeniçeri Ocağı gibi kuruluşların karakteristik özelliklerinin birer yansıtım aracına dönüştürüldüğü oyunda, çatışmalar bu kişi, kurum ve olayların metaforik kullanım biçimleri üzerine kuruludur. Bu çalışmada söz konusu piyes, metin merkezli olarak analiz edilmiş, öne çıkan unsurlar tarihi durum ve kişilere ait özelliklerinin uyarlamadaki etkisi değerlendirilmiş ve verilmek istenen aktarımların, tarihi ve edebi perspektiften yansıma biçiminde uyarlama olgusunun etkisi incelenmiştir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Yeni Türk Edebiyatı | Tarih | Uyarlama | Kabakçı Mustafa | III. Selim Kılıç ve Ney. |
| Makale Türü |
Özgün Makale
|
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | Turkish Studies - Language and Literature |
| Dergi ISSN | 2667-5641 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 03-2025 |
| Cilt No | 20 |
| Sayı | 1 |
| Sayfalar | 369 / 385 |
| Doi Numarası | 10.7827/TurkishStudies.78642 |
| Makale Linki | https://turkishstudies.net/language?mod=tammetin&makaleadi=&key=78642 |
| Atıf Sayıları |
