| Yazarlar (1) |
Dr. Öğr. Üyesi Ali KÖK
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Deyimler anlatımı belirgin, çarpıcı, etkili ve özlü kılmak için genellikle temel anlamlarının dışında kullanılıp anlatının akışı içerisinde çekime girebilen kalıplaşmış sözlerdir. Karşıladığı olguyu en özlü şekliyle somutlaştırarak yansıttığı için dilin tarihi seyrinde pek çok kelimenin deyime dönüştüğü bilinmektedir. Türk dilinde deyimleşen kelimelerden ikisi de yalancı ve dünya kelimeleridir. Metinlerde sıfat tamlaması şeklinde tanıklanan bu deyimin, Kıpçak ve Oğuz Türkçesinin bazı yazı dillerinde yalançı deyiminin içinde aynı anlam çatısı altında birleşip deyimleştiği tespit edilmiştir. İçinde yaşanan âlem, yer yuvarlağı anlamına gelen, Arapça “dunyâ” sözcüğünün karşılığı olarak kullanılan bu deyim, dünya hayatının olumsuz yanlarını ifade etmede kullanılmıştır. Bu çalışmada Türklerin İslamiyeti kabulleriyle birlikte verilen eserlerde Türklerin yaşamı etrafında şekillenen sözlü anlatılarıyla yazılı metinlerinde ciddi bir biçimde yansımasını bulan bu ve öteki dünya hayatı ve inanışları ile bunun dillerine yansımalarının ürünü olan yalan dünya, yalancı dünya ve yalancı deyimleri üzerinde durulmuştur. Bu yapılırken Türk sosyal tarihi ve inanç sisteminin yansıması olup kimi zaman doğrudan kimi zaman ise dolaylı olarak dünya hayatını ifade etmek için kullanılan söz konusu deyimlerin tarihî ve çağdaş Türk yazı dillerindeki serüvenleri, nasıl anlaşılıp yorumlandıkları, hangi ifadelere karşılık olarak kullanıldıkları, kendi aralarında anlamsal farklılıklar taşıyıp taşımadıkları ve bu deyimlerin Türk kültür sahasının hangi alanlarında tanıklandıkları gibi hususlara değinilmiştir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | Dil Araştırmaları |
| Dergi ISSN | 1307-7821 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 05-2025 |
| Cilt No | 19 |
| Sayı | 36 |
| Sayfalar | 135 / 155 |
| Doi Numarası | 10.54316/dilarastirmalari.1579297 |
| Makale Linki | dil araştırmaları |
| Atıf Sayıları |
