| Yazarlar (3) |
Dr. Öğr. Üyesi Burcu ER
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
Pınar Toktaş
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Türkiye |
|
Serpil Müftüoğlu
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi |
| Özet |
| Tarihi Orta Asya’ya dayanan İslâm sanatlarının önemli bir kolu ve hat sanatının bütünleyicisi olan tezhip sanatı, altın ve çeşitli renklerdeki boyalar kullanılarak, stilize yahut yarı stilize motiflerle elyazması kitaplara, fermanlara, hüsn-i hat levhalara vd. yapılan bezemelere denilmektedir. Yazma eserlerin içerisinde, en yoğun ve en ince müzehhebli sayfalar ise Mushaf-ı Şerif’lerde görülmektedir. Mushaf-ı Şerif’lerin zahriye, serlevha, sûrebaşları, hatime sayfası, gülleri ve durakları dönem bezeme üslûbu doğrultusunda eşsiz incelik ve güzellikte tezhip örnekleriyle bezenmiştir. Bu araştırma, tarama modelinde bir betimleme çalışmasıdır. Araştırmada, Bavyera Devlet Kütüphanesi’nde Al-Qurʾān- BSB Cod.arab.1 envanter numarasıyla açık erişimde yer alan Mushaf-ı Şerif’in müzehhep sayfalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda tezhipli alanların teknik, motif, renk ve kompozisyon özellikleri incelenerek bugünkü durumu belgelenmeye çalışılmış, desenlerin bire bir çizimleri yapılmıştır. Mushaf’ın cild özellikleri belirlenmiş ancak desen net biçimde seçilemediğinden çizimleri yapılamamıştır. Sonuç olarak, Mushaf’ın zahriye, serlevha, sûrebaşları, hatime sayfası, gülleri ve durakları müzehhep olup dönem bezeme üslûbunu yansıtmaktadır. Mushaf’ın içinde yer alan bezemeler geometrik bezeme ve rumi üslûptadır. Bezemelerde altın hâkim olup kırmızı, beyaz, siyah, sülyen, yeşil, lacivert, açık mavi, turuncu gibi renkler kullanılmıştır. Sûrebaşı bezemelerinde uygulanan zeminleri kâğıt renginde bırakılmış münhani üslûplu boyama tarzı ile 14. yüzyıl Memlük sanatçısı Sandal ismiyle anılan Ebu Bekir’e atfedilen “Sandal” üslûbuyla benzerlikler gösterdiği tespit edilmiştir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Mushaf-ı Şerif | Mushaf Tezyinatı | Tezhip Sanatı. |
| Makale Türü |
Özgün Makale
|
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Dergi ISSN | 1307-5500 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 06-2025 |
| Sayı | 35 |
| Sayfalar | 159 / 180 |
| Doi Numarası | 10.56597/kausbed.1594975 |
| Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4410502 |
| Atıf Sayıları |
