Yazarlar |
Doç. Dr. Ahmet EKİNCİ
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Erkeğin kadına vereceği belirli bir bedel karşılığında belirli bir süre bir erkekle bir kadının karı-koca hayatı yaşamaları hususunda anlaşmaları şeklinde tanımlanan müt‘a nikâhı, İslâm öncesi Arap toplumlarında var olduğu bilinen bir evlilik çeşididir. İslam’ın ilk yıllarında müt‘a nikâhının Hz. Peygamber’in izniyle yapıldığı hususunda gerek Sünnî gerekse Şiî mezheplerin ittifakı bulunmaktadır. Konu hakkında yapılan ihtilaf ise Hz. Peygamber’in müt‘a nikâhının sonradan yasaklayıp yasaklamadığı hususunda ortaya çıkmaktadır. Sünnî fıkıh mezhepleri yanı sıra Şiî Zeydîyye ve İsmâilîyye fıkıh mezheplerine göre de İslâm’ın ilk yıllarında zaruret hallerinde geçici olarak izin verilen müt‘a nikâhı daha sonra yine bizzat Hz. Peygamber tarafından yasaklanmıştır. Ca’ferîler’e göre ise Hz. Peygamber, verdiği bu izni hiçbir zaman yasaklamamıştır. Müt‘a nikâhını meşru gören Ca’ferîler’in konu hakkında ileri sürdüğü delillerin başında Nisâ sûresi 24. ayeti yer almaktadır. Bu ayetin yanı sıra başvurdukları deliller arasında Hz. Peygamber ve imamlardan gelen rivayetler de bulunmaktadır. Müt‘a nikâhının kabul edenlerle reddedenler arasında tartışma konularının başında Ca’ferîler’in dile getirdiği müt‘a nikâhının gerek ayet gerekse hadislerle meşru kılınmasına karşın Hz. Ömer’in bu nikâhı yasaklaması ile Hz. Peygamber döneminde yapılan müt‘a nikâhı ile Ca’ferîler’in kabul ettiği müt‘a nikâhı arasındaki farklılıktır. Sünnî mezheplerin yanı sıra Zeydîyye mezhebi de Hz. Peygamber zamanında yapılan müt‘a nikâhının velinin gözetiminde iki şahidin huzurunda yapıldığı yönündeyken Ca’ferîler, müt‘a nikâhında veli ve şahitleri gerekli görmemektedirler. Onlara göre küçükler dışındaki kadınlar velilerinin izin veya icazetine ihtiyaç duymaksızın müt‘a nikâhında taraf olabilirler. Bu çalışmamızda Şiî fıkıh mezheplerinden Ca’feriyye, Zeydiyye ve İsmâiliyye’nin müt‘a nikâhı hakkındaki görüşleri ele alınarak incelenecektir. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
Dergi ISSN | 2147-0049 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 01-2021 |
Cilt No | 20 |
Sayfalar | 113 / 139 |
Doi Numarası | 10.32950/rteuifd.1010045 |
Makale Linki | http://dx.doi.org/10.32950/rteuifd.1010045 |