Yazarlar |
Dr. Öğr. Üyesi Hacer SAĞLAM
Kafkas Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Edebî metinlerin anlamlı en küçük unsurlarını ifade eden motifler, anlatma esasına dayalımetinlerde; sıradışı, olağanüstü, geleneksel veya evrensel, mütekerrir, ayrıştırılamaz vasıfları haizyapı taşlarını oluştururlar. Motifler, sözlü kültür ürünlerinden yazılı kültür eserlerine kadar genişbir yayılım alanına sahiptir. İlk anlatılar olarak kabul edilen destanlardaki motifler; masallar, halkhikâyeleri, mesnevîler ve hatta günümüzdeki modern anlatı türlerine kadar intikal etmiş veetmekte olan unsurlar olarak dikkat çekmektedir. Bununla birlikte, çeşitli eserlerde karşılaştığımızmotiflerin bir kısmının, varlıklarını destan öncesi zamanlardan aldığı fark edilmektedir. Metinlergeriye doğru takip edildikçe motiflerin dinî ve tarihî kökenlerini görmek mümkün olur. Özelliklepeygamberler tarihine kadar uzanan, kutsal metinlerde yer alan bazı motiflerin varlığı, divanedebiyatının anlatma esasına dayalı eserlerinde çeşitli şekillerde karşımıza çıkar. Bazı motiflerin isedünyevî sınırların dahi üstünde oldukları, arketipsel nitelik taşıdıklarını ispat etmektedir. Motiflerinkaynaklandıkları dinî ve tarihî kökenler, onların çeşitli türlerdeki varlıklarının nedenini oluşturur.Divan edebiyatının önemli anlatı kaynakları olan mesnevîlere intikal etmiş bu motifler,mesnevîlerin destan öncesi devirlerden gelen metinlerarası bağlamdaki yerine ışık tutar. Divanedebiyatında Leylâ vü Mecnûn mesnevîleri, söz konusu eserlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Bumakalede, tarih öncesi devirlerden mesnevîlere, özelde ise Leylâ vü Mecnûn mesnevîlerine intikaletmiş bazı motiflerin dinî ve tarihî kökenleri üzerinde durulacaktır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi |
Dergi ISSN | 2618-6349 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 08-2021 |
Cilt No | 5 |
Sayı | 2 |
Sayfalar | 1415 / 1433 |
Doi Numarası | 10.34083/akaded.952161 |
Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/akaded/issue/62203/952161 |
Atıf Sayıları |