img
Leylâ vü Mecnûn Mesnevîlerinde Bulunan Bazı Motiflerin Dinî ve Tarihî Kökenleri   
Yazarlar
Dr. Öğr. Üyesi Hacer SAĞLAM Dr. Öğr. Üyesi Hacer SAĞLAM
Kafkas Üniversitesi, Türkiye
Özet
Edebî metinlerin anlamlı en küçük unsurlarını ifade eden motifler, anlatma esasına dayalımetinlerde; sıradışı, olağanüstü, geleneksel veya evrensel, mütekerrir, ayrıştırılamaz vasıfları haizyapı taşlarını oluştururlar. Motifler, sözlü kültür ürünlerinden yazılı kültür eserlerine kadar genişbir yayılım alanına sahiptir. İlk anlatılar olarak kabul edilen destanlardaki motifler; masallar, halkhikâyeleri, mesnevîler ve hatta günümüzdeki modern anlatı türlerine kadar intikal etmiş veetmekte olan unsurlar olarak dikkat çekmektedir. Bununla birlikte, çeşitli eserlerde karşılaştığımızmotiflerin bir kısmının, varlıklarını destan öncesi zamanlardan aldığı fark edilmektedir. Metinlergeriye doğru takip edildikçe motiflerin dinî ve tarihî kökenlerini görmek mümkün olur. Özelliklepeygamberler tarihine kadar uzanan, kutsal metinlerde yer alan bazı motiflerin varlığı, divanedebiyatının anlatma esasına dayalı eserlerinde çeşitli şekillerde karşımıza çıkar. Bazı motiflerin isedünyevî sınırların dahi üstünde oldukları, arketipsel nitelik taşıdıklarını ispat etmektedir. Motiflerinkaynaklandıkları dinî ve tarihî kökenler, onların çeşitli türlerdeki varlıklarının nedenini oluşturur.Divan edebiyatının önemli anlatı kaynakları olan mesnevîlere intikal etmiş bu motifler,mesnevîlerin destan öncesi devirlerden gelen metinlerarası bağlamdaki yerine ışık tutar. Divanedebiyatında Leylâ vü Mecnûn mesnevîleri, söz konusu eserlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Bumakalede, tarih öncesi devirlerden mesnevîlere, özelde ise Leylâ vü Mecnûn mesnevîlerine intikaletmiş bazı motiflerin dinî ve tarihî kökenleri üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
Dergi ISSN 2618-6349
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 08-2021
Cilt No 5
Sayı 2
Sayfalar 1415 / 1433
Doi Numarası 10.34083/akaded.952161
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/pub/akaded/issue/62203/952161